De humanitaire crisis in Oost-Congo escaleert verder nu na Goma, ook de miljoenenstad Bukavu in handen is gevallen van de M23-rebellen. Het voortdurend conflict in de DR Congo heeft een verwoestend effect op het lokale gezondheidssysteem. Partners van Memisa Marie-Noël en Jeanne-Cécile werken momenteel in de provincies Zuid-Kivu en Ituri en getuigen over de recente gebeurtenissen. “Er is een grote toestroom van gewonden in ziekenhuizen, terwijl de medische voorraad uitgeput raakt en het gezondheidspersoneel op de vlucht slaat.” 

Het oosten van de DR Congo wordt al jarenlang, decennialang zelfs, geteisterd door gewapende conflicten. Het aanhoudende geweld resulteert onder meer in armoede, en in een gebrekkige toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg, wat maakt dat het leven in Oost-Congo op tal van vlakken erg zwaar is. Sinds vorige maand is de veiligheidssituatie in het oosten van het land geëscaleerd door de opmars van de M23-rebellen. Opnieuw is de lokale bevolking, waarvan een groot deel noodgedwongen op de vlucht slaat, het grootste slachtoffer.

Want de oorlog in het oosten van de DR Congo spaart niets of niemand, ook niet het lokale zorgpersoneel en de patiënten. Duizenden mensen, waaronder heel wat (zwangere) vrouwen en kinderen die dringende medische zorg nodig hebben, kunnen niet geholpen worden. Zowel in de provincie Ituri als in de provincie Zuid-Kivu, waar Memisa en haar partners actief zijn, wordt de toegang tot zorg voor de meest kwetsbaren bemoeilijkt. Hoe dat precies komt, lees je verder in dit artikel.

Het lokale gezondheidssysteem lijdt zwaar onder de belegering in Oost-Congo. Ziekenhuizen worden overspoeld met honderden gewonden, waarvan een groot deel kinderen. Onze partners Action d’Espoir en de BDOM in Bunia, maken zich al een tijdlang zorgen, en leven nu in angst door de opmars van M23 (in Zuid-Kivu). Gezondheidscentra en ziekenhuizen komen te midden van het conflict te liggen, wat de toegang tot gezondheidszorg voor duizenden patiënten in gevaar brengt.

Duizenden Congolezen slaan noodgedwongen op de vlucht (foto: Reuters)

Toename van seksueel geweld in Zuid-Kivu 

In Bukavu, de hoofdstad van de provincie Zuid-Kivu, werkt Memisa samen met haar partner Action d’Espoir, een organisatie die zich onder meer inzet voor slachtoffers van seksueel en gendergerelateerd geweld, en die mensen steunt bij hun re-integratie in de maatschappij op zowel sociaal als economisch vlak. Sinds vorige week hebben de M23-rebellen ook in deze miljoenenstad de controle overgenomen. Marie-Noël Cikuru, directrice van onze partnerorganisatie ter plaatse, houdt ons dagelijks op de hoogte van de situatie in Bukavu.

“Op dit moment verkeren we in een zeer moeilijke toestand. Psychologisch weegt dit zwaar voor de mensen hier”, aldus Marie-Noël. “Op 15 februari ontwaakte de stad (Bukavu) in een onbeschrijfelijke stilte, nadat de M23-rebellen de controle overnamen.”

Marie-Noël zag de afgelopen dagen hoe winkels geplunderd werden en hoe mensen de stad ontvluchtten. “De situatie hier is best chaotisch, de mensen leven in angst”, aldus de directrice van Action d’Espoir. “Mensen plunderen erop los. Het is echt heel triest om te zien. Erger dan in Goma! Zelfs de opslagplaatsen van het Wereldvoedselprogramma werden geplunderd”, getuigt Marie-Noël.

Marie-Noël van onze partner Action d’Espoir getuigt vanuit Bukavu (Zuid-Kivu)

Ook de gezondheidszorg krijgt het hard te verduren in de regio, vertelt Marie-Noël. “Tal van patiënten blijven achter zonder medische hulp.” Daarbovenop is er ook een ferme toename in seksueel en gendergerelateerd geweld, dat wordt ingezet als oorlogswapen, in het oosten van het land. “Mensen worden verkracht en gemarteld.” Marie-Noël roept de internationale gemeenschap op tot actie:

“Elke dag verliezen mensen hun leven en zelfs dat lijkt niet voldoende te zijn om het geweld te doen stoppen. Mensen trekken van dorp naar dorp op zoek naar veiligheid. Sommige medische voorzieningen zitten met tekorten, terwijl patiënten hun medische problemen niet zomaar ‘op pauze’ kunnen zetten.”

De impact van het geweld op de gezondheidszorg

Memisa werkt samen met Action d’Espoir in Zuid-Kivu aan de verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg (levering van medicijnen, uitrusting van gezondheidscentra, bouw en renovatie van gezondheidscentra) in de gezondheidszone Miti-Murhesa. Dit doen we steeds door te vertrekken vanuit de noden van de gemeenschappen.

“Momenteel zijn sommige gezondheidscentra en ziekenhuizen in de regio verlaten, aangezien ook het zorgpersoneel vaak noodgedwongen wegvlucht. Daardoor worden patiënten, waaronder heel wat vrouwen en jonge kinderen, aan hun lot overgelaten.”

De gevolgen van wat nu in Oost-Congo gebeurt, heeft verstrekkende gevolgen voor het gezondheidssysteem, licht Marie-Noël verder toe. “Naast het feit dat zorgverleners vaak hun gezondheidscentrum of ziekenhuis verlaten, is het voor degenen die wel op post blijven niet evident werken. Een groot deel van het zorgpersoneel kan niet worden afgelost, en is dus uitgeput.”

Het aanvullen van de voorraad medicijnen is ook een grote uitdaging, zo niet onmogelijk op dit moment. “Banken in de buurt zijn gesloten, geld is vaak niet beschikbaar”, aldus Marie-Noël. Door deze situatie zijn mensen vaak op zichzelf aangewezen wat betreft zorg, “wat ons terug in de tijd katapulteert.” Niet geholpen kunnen worden door een zorgprofessional, resulteert dan weer in meer complicaties en overlijdens.

De verslechterde veiligheidssituatie in Zuid-Kivu brengt ook heel wat mentale gezondheidsproblemen met zich mee voor de bevolking. “De moorden die in de regio hebben plaatsgevonden, laten hun sporen na in het leven van individuen, families, en voltallige gemeenschappen”, aldus Marie-Noël.

In Fataki geraakt de medische voorraad stilaan op

In de gezondheidszone Fataki, in de provincie Ituri (ten noorden van Goma), heeft de recente opflakkering van geweld een serieuze impact op het lokale gezondheidssysteem. Om de uitdagingen op het vlak van volksgezondheid in de onveilige regio tegen te gaan, biedt Memisa sinds 1997 en in samenwerking met de BDOM Bunia structurele steun aan het gezondheidssysteem in verschillende gezondheidszones in Ituri, vooral in de eerstelijnszorg.

Het ziekenhuis van Fataki, een belangrijk medisch referentiepunt in de regio, vangt momenteel de zwaarst getroffen slachtoffers op. Zuster Jeanne-Cécile werkt al 20 jaar nauw samen met Memisa als coördinator van onze partnerorganisatie binnen Caritas in Bunia. Ze getuigt van op het terrein:

“De situatie verslechtert hier snel. Tussen 8 en 11 februari werden hier in Fataki tientallen mensen vermoord en zijn er ook tientallen gewonden gevallen, waaronder heel wat vrouwen en kinderen.” Volgens Jeanne-Cécile zijn ziekenhuizen momenteel overbelast. “We hebben in enkele dagen tijd 19 zwaargewonden ontvangen, terwijl het dodental blijft stijgen”, getuigt zuster Jeanne-Cécile. “Het ziekenhuis van Fataki kan niet alle patiënten behandelen.”

Jeanne-Cécile, coördinatrice van de BDOM in Bunia: “Er dreigt een tekort aan medisch materiaal en medicijnen.”

Nu de zorgvraag wegens de recente opflakkeringen van geweld enorm gestegen is, raken medische voorraden, waaronder medisch materiaal en medicijnen, snel uitgeput. “De bevoorrading staat onder druk. We hebben onder meer een tekort aan perfusies (die gebruikt worden voor reanimatie), verbanden, handschoenen en hechtdraden. We beschikken ook niet over een echografietoestel, wat nochtans heel belangrijk is om breuken te kunnen vaststellen.”

Om de gezondheidszorg in de regio draaiende te houden, is meer steun nodig

Een grote uitdaging die de onveiligheid nu met zich meebrengt, is een tekort aan gekwalificeerd personeel in de gezondheidscentra van de getroffen gebieden. Afgelopen zomer wees zuster Jeanne-Cécile in een interview met Memisa al op dit probleem: “Niet alleen burgers, maar ook het personeel van de gezondheidscentra en ziekenhuizen slaan op de vlucht. Dat kan je hen niet verwijten, want de situatie ter plekke is echt heel gevaarlijk.”

Ondanks dat heel wat zorgverleners het leven hebben gelaten, is er toch een groot deel dat ter plaatse blijft. “Hier in het oosten van de DR Congo is er een enorme veerkracht bij het gezondheidspersoneel. Er zijn dokters en verpleegkundigen die ondanks de onveiligheid al meer dan 20 jaar op dezelfde plaats blijven, om hun lokale broeders en zusters te kunnen blijven verzorgen. Die veerkracht is onder meer te danken aan het programma van Memisa, dat hen de nodige ondersteuning biedt.”

De niet-aflatende steun van ngo’s aan gezondheidszones in het oosten van de DR Congo is van cruciaal belang. De bevolking, alsook de gezondheidsinfrastructuur, wordt er al decennialang geteisterd door onveiligheid. “De nood aan structurele steun op het niveau van gezondheidszorg is hier dan ook heel groot”, aldus zuster Jeanne-Cécile. “Zonder het ziekenhuis van Fataki is hier in de nabije regio geen enkele andere opvangmogelijkheid voor de tientallen gewonden.”

In Cibumbiro (DR Congo) is er net een nieuw gezondheidscentrum gebouwd door Memisa. Zwangere vrouwen zijn opgelucht: ze kunnen eindelijk bevallen in waardige en veilige omstandigheden! Volg stap voor stap de fases van dit project, van de fabricage van de bakstenen tot de opening van het gebouw.

Vaststelling: een gezondheidscentrum in kritieke toestand

Cibumbiro is een dorpje op het platteland in Zuid-Kivu (DR Congo) met 10.000 inwoners. In het enige gezondheidscentrum komen dagelijks iets meer dan 15 patiënten langs. Het gezondheidspersoneel is er gekwalificeerd, maar de omstandigheden waarin ze werken zijn zeer precair.

(foto hierboven) Het medisch personeel in het gezondheidscentrum in Cibumbiro

In dit medisch centrum, dat in hout gebouwd is, krijgen patiënten te maken met regen, wind en insecten. Patiënten en zwangere vrouwen voelen zich er niet veilig. Sommige vrouwen weigeren te bevallen in het gezondheidscentrum vanwege de omstandigheden. Ze bevallen liever thuis, zonder medische hulp.

Wegens deze alarmerende toestand besloten Memisa en Action d’Espoir, de lokale partner van Memisa in Zuid-Kivu, om een nieuw gezondheidscentrum te bouwen voor de inwoners van Cibumbiro.

Stap 1 : Fabricage van bakstenen 

De bodem van Cibumbiro is een waardevolle troef voor het project. De kleiachtige aard ervan is ideaal voor de productie van bakstenen van hoge kwaliteit. Aangemoedigd door Action d’Espoir, vormen en bakken de inwoners zelf tienduizenden bakstenen. Deze bakstenen zullen worden gebruikt om het gezondheidscentrum te bouwen. HUN gezondheidscentrum.

Stap 2 : de aanleg van wegen

Vrachtwagens, betonmolens of motoren… Een bouwplaats gaat altijd gepaard met het komen en gaan van allerlei soorten voertuigen en machines. Helaas is de weg naar het gezondheidscentrum in een zeer slechte staat. De oude houten bruggen zijn niet bestand tegen de doorgang van machines die meerdere tonnen wegen. Ook hier gaat de lokale bevolking aan de slag. Ze herstellen de kapotte bruggen en renoveren de weg over een lengte van 6 km.

(foto hierboven) De gemeenschap verzekert het onderhoud van de wegen om de toegang tot de werf te verbeteren

De lokale gemeenschap betrekken is cruciaal 

Het mobiliseren van de gemeenschap is een waardevol hulpmiddel voor Memisa. Door de gemeenschap en de dorpshoofden vanaf het begin te betrekken bij het project, verhogen de slaagkansen. Door met ons samen te werken, voelt de bevolking zich betrokken bij  het project. Het helpt ook om een relatie te creëren tussen de ngo en de gemeenschap. Action d’Espoir, onze partner in Zuid-Kivu, is een vooraanstaande organisatie in bewustmaking en het betrekken van de gemeenschap.

Stap 3 : de eerste steen leggen en het vervolg van de werkzaamheden

Voor de structurele werkzaamheden werkt Memisa samen met Congolese bedrijven, in overeenstemming met openbare aanbestedingsprocedures. We werken ook samen met een externe expert om de goede opvolging van de werken te overzien en ervoor te zorgen dat de werken tijdig worden uitgevoerd.

In Cibumbiro bouwen we:

• Het hoofdgebouw van het gezondheidscentrum
• Toiletten en douches voor de patiënten en het personeel
• Een verbrandingsoven voor medisch afval
• Een placentakuil 

Stap 4 : De opening van het gezondheidscentrum 

Eind oktober 2024 was het gloednieuwe gezondheidscentrum klaar om haar deuren te openen. De inwoners van Cibumbiro waren massaal aanwezig om de opening van het gebouw te vieren. Vanaf nu kunnen zwangere vrouwen in veilige en waardige omstandigheden bevallen!

In de DR Congo leven er momenteel zo’n 1.4 miljoen mensen waarbij diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, werd vastgesteld door een zorgprofessional. Dit is slechts een druppel op een hete plaat in vergelijking met het aantal Congolezen die met diabetes leven zonder het te weten. Zonder diagnose, en dus zonder behandeling, is diabetes levensgevaarlijk voor miljoenen mensen. Memisa zet zich in om ervoor te zorgen dat diabetes bij mensen vroegtijdig wordt opgespoord, zodat ze snel behandeld kunnen worden en kunnen leren leven met de ziekte.

Diabetes: een chronische aandoening die steeds vaker voorkomt op het Afrikaanse continent 

Elk jaar stijgt het aantal gevallen van diabetes (suikerziekte) op het Afrikaanse continent. Wat er nog 24 miljoen waren in 2021, zullen er naar verwachting 55 miljoen zijn in 2045, volgens de WHO. Ofwel een stijging van maar liefst 129% in slechts twintig jaar [1] ! De toename van het aantal mensen met diabetes neemt duidelijk toe in de DR Congo. Volgens Luc Kamanga, van het programma ter bestrijding van diabetes in de DR Congo, heeft 7 à 10% van de Congolese inwoners diabetes [2], terwijl de meesten het niet eens weten. Dat percentage is enorm in verhouding tot het totaal aantal inwoners (110.000.000!) in de DRC.

Diabetes type 2 komt het vaakst voor in de DR Congo 

In de DR Congo wordt de bevolking het vaakst geconfronteerd met diabetes type 2. Oorzaken van dit type diabetes lopen uiteen van een slecht dieet tot een tekort aan lichaamsbeweging of vanwege een genetische aanleg. De aandoening kan ernstige schade toebrengen aan het hart, de ogen, de nieren en de zenuwen [3].

Een betere opsporing van de ziekte is cruciaal 

Als de diagnose op tijd wordt gesteld, kunnen de ergste gevolgen van suikerziekte voorkomen worden. Opsporing houdt in dat de bloeddrukspiegel gemeten wordt door middel van een eenvoudige bloedtest. De meerderheid van de diabetespatiënten in de DR Congo is zich daar echter niet van bewust. Dit is te wijten aan tal van factoren: het gebrek aan opsporingsmateriaal in de medische structuren, een tekort aan medisch personeel dat is opgeleid om diagnoses te stellen, en een algemeen gebrek aan kennis over de ziekte bij de bevolking.

Materiaal voor de opsporing van diabetes en gekwalificeerde zorgverleners 

Memisa levert onder meer insuline, spuiten en hemoglobinetests aan een aantal gezondheidsinstellingen. Maar hoewel dit materiaal essentieel is, is de beschikbaarheid ervan ontoereikend. Daarnaast is het essentieel dat medisch personeel en laboratoriumtechnici opgeleid worden in het diagnosticeren en behandelen van diabetes. Daarom voorziet Memisa elk jaar opleidingen en bijscholingen voor tientallen zorgverleners in de DR Congo.

Na de opsporing: leren leven met suikerziekte 

Diabetes, ofwel suikerziekte, is een chronische aandoening. Patiënten moeten er dagelijks mee leren leven. Een nieuw dieet, insuline-injecties, thuis de bloedsuikerspiegel controleren, en ga zo maar door… Diabetes brengt nieuwe gewoonten en verplichtingen met zich mee en die zijn niet altijd gemakkelijk aan te nemen. Zorgverleners spelen een essentiële rol in het ondersteunen van patiënten tijdens dit proces. Ze leren hen de essentiële stappen die ze moeten nemen om hun ziekte onder controle te houden. Ze waken er ook over dat elke patiënt zijn of haar behandeling correct volgt. Een goede, adequate opleiding voor het medisch personeel is daarom onontbeerlijk.

Mensen met diabetes helpen elkaar: ‘pairs éducateurs’

Memisa biedt niet alleen ondersteuning aan zorgprofessionals, maar voorziet ook de opleiding van zogenaamde ‘pairs éducateur’ (in het Nederlands ‘intercollegiale opleiders). Dit zijn “deskundige” diabetespatiënten die andere patiënten kunnen sensibiliseren en educatieve sessies organiseren. Niemand is beter geplaatst dan iemand met diabetes zelf om een nieuwe patiënt te steunen en gerust te stellen. Op deze manier versterken en complementeren de ‘pairs éducateurs’ het werk van zorgverleners.

***

Suikerziekte is een aandoening die aan terrein wint in de DR Congo. Het grootste gevaar voor mensen met diabetes, is dat ze niet weten dat ze het hebben. Daarom is het essentieel om te investeren in de opsporing ervan. Memisa vergemakkelijkt ook de toegang tot behandeling en helpt patiënten om hun aandoening dagelijks te beheren, met de steun van gezondheidswerkers en ‘deskundige patiënten’.

Vond je dit artikel interessant?

Ontdek andere projecten die door Memisa worden uitgevoerd in de DR Congo.

Elk uur sterft er een vrouw in de DRC door oorzaken verwant aan hun zwangerschap of aan complicaties tijdens de bevalling [1]. Hoe kan je deze alarmerende statistieken verklaren? Ontdek 3 grote obstakels waarmee zwangere vrouwen te maken krijgen in de Democratische Republiek Congo, waardoor hun leven in gevaar komt.

1. Kraamafdelingen liggen op enkele uren afstand

Een wandeling van 2,5 uur, heen en terug, op een hobbelige en glibberige aardeweg. Dat is de inspanning die Rose* (fictieve naam) moet leveren om de kraamkliniek te bereiken. Idealiter zou Rose deze weg 5 keer moeten afleggen tijdens haar zwangerschap: 4 keer om op controle te gaan en 1 keer om te bevallen. Helaas heeft Rose niet de financiële middelen om met de motor te reizen en heeft ze geen andere optie dan te voet te gaan.

Eén van de redenen van de hoge moeder- en kindersterftecijfers in DR Congo is de afstand tussen de patiënten en de zorginstellingen. De wegen zijn vaak in zeer slechte toestand. Transport voor noodtoestanden is er vaak niet. 

Oplossing: Memisa levert motorambulances aan kleine kraamklinieken op het platteland. Deze motoren kunnen overal komen, van kleine bospaadjes tot onverhardewegen. In noodgevallen kan de motorambulance snel de reis van gezondheidscentrum naar ziekenhuis maken. Dit verhoogt de overlevingskansen van moeders en hun baby’s.

2. Bevallingen zijn duur

In de DRC varieert de prijs van een bevalling tussen 10 en 20 dollar bij een natuurlijke bevalling en 150 dollar voor een keizersnede [2]. De armste moeders kunnen het zich niet veroorloven om zoveel uit te geven en nemen daarom het risico om thuis te bevallen, zonder medische bijstand. In het geval van complicaties is dit een enorm risico voor hun leven.

Oplossing: Memisa moedigt solidariteit tussen zwangere vrouwen aan. In sommige regio’s waar Memisa actief is, leggen vrouwen een klein bedrag bij aan een solidariteitsfonds. Als een vrouw een keizersnede nodig heeft, wordt een deel van de chirurgische kosten betaald door het fonds. Dit helpt de financiële last van keizersnedes te verlichten in de huishoudelijke uitgaven. 

3. Kraamafdelingen zijn niet gastvrij

Veel kraamafdelingen in de DRC verkeren in een zeer slechte staat van onderhoud. Er zijn geen verlosbedden, geen matrassen, geen douches of toiletten voor vrouwen die net bevallen zijn, enz.

Vrouwen hebben ook te maken met een tekort aan gekwalificeerd personeel. Veel verpleegkundigen zijn bijvoorbeeld niet gespecialiseerd in maternale en neonatale zorg. De medische ondersteuning is niet altijd aangepast aan zwangere vrouwen en kan daardoor hard en zwaar zijn voor hun. 

Oplossing: Memisa renoveert kraamklinieken in slechte staat. We zorgen voor bedden en medische basisuitrusting zoals verlossets en echoscanners. Memisa hecht ook veel belang aan de voortdurende opleiding van hun personeel. We organiseren daarom regelmatig opleidingen voor zorgverleners die in contact komen met zwangere vrouwen. 

Samen kunnen we zwangere vrouwen in DR Congo helpen om deze obstakels te overkomen! 

U kunt hieraan bijdragen, zelfs zonder een donatie te doen! 

Ik steun Memisa, zonder een donatie te doen.

Memisa wil een drijvende kliniek op een boot bouwen om de toegang tot gezondheidszorg voor de inwoners van Sô-Ava en de Aguégués (in Benin) te verbeteren. In deze meerregio wordt het leven volledig op het water geleefd. Sô-Ava en de Aguégués zijn ware toeristische pareltjes. Toch is de toegang tot gezondheidszorg nog steeds erg moeilijk… 

Geografische isolatie mag het recht op gezondheidszorg niet in de weg staan 

Sô-Ava en Aguégués zijn twee gemeenten in het zuiden van Benin. Meer dan 210.000 mensen leven op het water, in huizen gebouwd op palen. De toegang tot zorg is er een grote uitdaging. “Zwangere vrouwen en zieken moeten twee uur reizen om het dichtstbijzijnde gezondheidscentrum te bereiken. Degenen die de moed vinden om de reis te maken, komen vaak terecht in vervallen gezondheidscentra waar medisch materiaal en medicijnen ontbreken. Dit moet veranderen!” aldus Joséphine Dossou, regioverantwoordelijke voor Benin van Memisa.

In deze gemeentes ligt het armoedecijfer rond de 50%. De meeste inwoners kunnen het zich niet veroorloven om zich te verplaatsen naar een ver afgelegen gezondheidscentrum voor medische behandeling.

Gezondheidszorg naar de patiënten brengen

Memisa is ervan overtuigd dat iedereen toegang moet hebben tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg, ongeacht waar die persoon woont. Daarom willen we samen met onze partner de Association Béninoise pour la Promotion de la Famille, een bootkliniek oprichten die rondreist in Sô-Ava en de Aguégués. Iedere maand zullen er 1 à 2 consultaties worden georganiseerd in elke gemeente. De bemanning aan boord zal bestaan uit 2 vroudvrouwen en een stuurman.

Om dit project te kunnen realiseren, moeten we een boot kopen en deze ombouwen tot een mobiele kliniek.

Meer concreet moeten we :

• consultatieruimtes creëren
• de bootkliniek voorzien van medisch materiaal (consultatietafels, bloeddrukmeters, klein gynaecologisch materiaal, medische tangen, etc.)
• toiletten installeren

IK DRAAG BIJ AAN DIT PROJECT

De kliniek zal permament worden bijgestaan door een motorbootje waarmee vrijwilligers van de ABPF door de dorpen kunnen varen om de komst van de mobiele kliniek aan te kondigen. Daarnaast zullen zij dankzij deze boot ook gezinnen kunnen sensibiliseren over het belang van seksuele en reproductieve gezondheidszorg.

Samen kunnen we de gezondheidszorg dichter brengen bij de meest afgelegen dorpen, zodat iedereen de zorg kan krijgen die hij of zij nodig heeft! 

Doe een gift