In Bokonzi werd een nieuwe pediatrische afdeling geopend met de steun van Memisa. Dit is goed nieuws voor de zieke kinderen, die nu in betere omstandigheden verzorgd zullen worden. Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij de hulp van de donateurs van Memisa.

Een te kleine pediatrische afdeling

In het ziekenhuis van Bokonzi, in het noordwesten van de Democratische Republiek Congo, was de pediatrische afdeling te klein om alle zieke kinderen op te vangen. Wegens een gebrek aan plaats en middelen deelden verschillende kinderen één bed.

Medicijnen waren vaak niet voorradig.

Essentiële medische apparatuur ontbrak.

Deze omstandigheden verhinderde de verplegers om hun jongste patiënten correct te behandelen. Bovendien werd de verspreiding van bepaalde ziekten in de hand gewerkt door de geringe afstand tussen de patiënten en het gebrek aan luchtcirculatie.

Een initiatief van het ziekenhuis, gesteund door Memisa

Het ziekenhuis kon deze situatie niet langer tolereren en startte daarom met de bouw van een nieuw, groter paviljoen voor de pediatrische afdeling. Memisa, die de zone Bokonzi al verschillende jaren ondersteunt, wilde dit initiatief aanmoedigen.

De Belgische NGO kon rekenen op de generositeit van hun donateurs om het ziekenhuis te helpen het begonnen werk voort te zetten en af te ronden. Toen de basis eenmaal was gelegd, kwam Memisa in actie. We hielpen met het leggen van het dak en de plafonds, en met het timmer- en schilderwerk. We rustten de nieuwe afdeling ook uit met bedden en matrassen voor de patiëntjes.

“Ik ben met mijn zieke kleindochter naar het ziekenhuis gekomen. Het is mijn tweede bezoek aan het ziekenhuis en ik zie dat alles veranderd is! Deze keer verblijven we in betere omstandigheden. De lucht is veel koeler. De kinderen hebben elk recht op een bed.”

Mama Asosa

Naast materiële ondersteuning ook de vaardigheden van het zorgpersoneel versterken

Memisa draagt niet alleen bij aan de bouw van de pediatrische afdeling. De NGO zet zich ook in voor de voortdurende opleiding van het zorgpersoneel. In het ziekenhuis van Bokonzi vormde het beheer van de apotheek een uitdaging. Bepaalde geneesmiddelen werden niet op tijd besteld. Andere werden in enorme hoeveelheden gekocht, waardoor er een voorraad van verouderde medicijnen was ontstaan. Om dit probleem te verhelpen, organiseerde Memisa opleidingen in medicijnbeheer. Drie zorgverleners van het ziekenhuis in Bokonzi werden opgeleid.

Memisa zet zich in voor een toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen, vooral kinderen en moeders. Doe een donatie om Memisa in staat te stellen andere pediatrische diensten in DR Congo en andere landen te herstellen!

 Ik wil graag een donatie doen.

Ook in België leven heel wat mensen in precaire omstandigheden. Daarom werkt Memisa, naast haar internationale partnerschappen, samen met Sant’Egidio België.

Drinkbaar water is essentieel voor ieders gezondheid, vooral die van kinderen. In de meeste zorginstellingen in de DR Congo is de beschikbaarheid van en de toegang tot water echter niet eenvoudig, noch voor de patiënten, noch voor het personeel. Memisa voert drie soorten projecten uit om de beschikbaarheid van water in gezondheidscentra te verbeteren. 

Drinkbaar water is niet altijd beschikbaar in het gezondheidscentrum

Water is essentieel voor de gezondheid: zodat patiënten kunnen hydrateren en herstellen, om verbanden en lakens te wassen, om de vloer van de kraamafdeling en operatiekamer schoon te maken, etc.

Wereldwijd beschikken meer dan 1 op de 10 gezondheidscentra op het platteland nochtans niet over een watervoorzieningssysteem. Dit is meer bepaald ook het geval in de DR Congo, waar de meeste gezondheidscentra niet zijn aangesloten op een watervoorzieningsnetwerk.

Dit vormt een reëel gevaar voor patiënten. Want hoe kunnen zij herstellen van en vechten tegen ziektes als ze niet goed gehydrateerd blijven? Voor kinderen is het risico nog groter: door water van slechte kwaliteit te drinken, lopen ze het risico om diarree te krijgen en om ondervoed te raken.

Memisa heeft zich altijd ingezet om de toegang tot water te verbeteren in de gezondheidsinstellingen waar we actief zijn. Toegang tot drinkbaar water is namelijk van levensbelang, zeker wanneer je ziek bent. Ontdek de drie manieren waarop Memisa bijdraagt aan deze doelstelling.

1. Het boren van waterputten

Het is belangrijk dat ziekenhuizen het hele jaar door proper water ter beschikking hebben. Om 365 dagen per jaar toegang tot drinkbaar water te garanderen, boort Memisa waterputten op ziekenhuispercelen. Echter, het graven zelf is niet genoeg! We moeten een:

• een watertoren bouwen of renoveren
• een elektrische pomp voorzien en zonnepanelen installeren
• het toevoernetwerk installeren
• kraantjes, drinkfonteinen, etc. voorzien
• onderzoek voeren naar de drinkbaarheid van het water
• en er is ook nood aan een team die de faciliteiten onderhouden

Watertoren en zonnepanelen in het ziekenhuis van Pawa

In Pawa, in de provincie Opper-Uele, moest er bijvoorbeel heel diep gegraven worden eens er water werd gevonden. Er werd een watertoren gebouwd, alsook een volledig watervoorzieningssysteem. Chirurgen kunnen nu hun handen wassen en de operatiekamer schoonmaken door gewoon een kraan open te draaien.

2. Waterbronnen herstellen in de buurt van medische centra 

Samen met haar lokale partners herstelt Memisa drinkwaterbronnen in de buurt van gezondheidscentra. In het gebied Miti Murhesa in Zuid-Kivu hebben Memisa en haar partner Action d’Espoir in 2023 4 waterbronnen hersteld in de dorpen Mashengo, Karhandiko, Bidorho en Kabirehmbo. Voor de interventie van Memisa was er al water in deze gemeenschappen. Maar het water was vuil en niet drinkbaar. Het vee dronk rechtstreeks uit de bron en kinderen speelden in het water.

Door de waterbronnen te moderniseren, maken Memisa en Action d’Espoir het mogelijk dat de patiënten, het medisch personeel alsook de bevolking het hele jaar door toegang hebben tot schoon water. 1.000 gezinnen kunnen nu in alle veilgiheid water drinken, wat een grote stap vooruit is voor de gezondheid van deze mensen.

3. Regenwateropvang

Ook al is het niet meteen drinkbaar, regenwater wordt toch gewaardeerd in het gezondheidscentrum. Het kan gebruikt worden om de vloer, lakens en kleren te wassen. Gekookt en gefilterd kan het ook gebruikt worden om eten te koken. Memisa rust gezondheidscentra uit met goten en reservoirs om het water op te vangen dat tijdens het regenseizoen uit de lucht valt.

Het gezondheidscentrum van Idambi, in de provincie Opper-Uele 

Wanneer er geen drinkbaar water beschikbaar is, kunnen regentanks worden gebruikt om bepaalde hoeveelheden water ter plekke op te slaan, zonder dat je kilometers hoeft te reizen naar de dichtstbijzijnde bron.

Het gezondheidscentrum van Pay Kongila in de provincie Kwilu heeft zijn deuren geopend! Het centrum werd door Memisa en haar lokale partners gebouwd. Elke maand worden hier nu bijna 700 patiënten verzorgd. 

De constructie van een gezondheidscentrum dankzij de vrijgevigheid van onze donateurs

In mei 2023 organiseerde Memisa haar jaarlijkse solidaire fotoshoot. De opbrengsten van de inschrijvingen en de verkoop van de foto’s gingen rechtstreeks naar de constructie van het nieuwe gezondheidscentrum in Pay Kongila.

In november 2023 organiseerde Memisa haar eerste solidaire tentoonstelling. De verkoop van de kunstwerken droeg ook bij aan de bouw van het medisch centrum en de uitrusting ervan.

In totaal hebben we met dit project bijna 50.000 euro ingezameld.

« Hier in Pay hadden we problemen met het opvangen van patiënten en zwangere vrouwen wegens het gebrek aan infrastructuur. Nu we een groot gebouw hebben, zijn de lokale bevolking en de verpleegkundigen erg blij.»

Marie, verpleegster in het centrum van Pay

Pay is een landelijke regio waar gezondheidscentra moeilijk bereikbaar zijn

Pay Kongila is een grote landelijke regio in de DR Congo, met 184.000 inwoners. En toch heeft Pay maar één gezondheidscentrum en één ziekenhuis.

Voor heel wat patiënten is de weg naar het gezondheidscentrum al een uitdaging op zich. Zelfs wanneer het medisch centrum op minder dan 5 kilometer van thuis ligt, zijn de wegen in zeer slechte staat en zelfs onbegaanbaar, waardoor de reis extreem lang en ingewikkeld is.

Het gezondheidscentrum bereiken is een ware uitdaging voor zwangere vrouwen en hun baby

Zwangere vrouwen die in het gezondheidscentrum willen bevallen, moeten uren te voet afleggen.

Ze lopen het risico om niet tijdig bij het centrum aan te komen en langs de kant van de weg te bevallen. Helaas geven veel vrouwen er de voorkeur aan om thuis te bevallen, zonder ondersteuning van een zorgverlener. Dit kan heel gevaarlijk zijn voor hun gezondheid en die van hun baby.

De bouw van een nieuw gezondheidscentrum was noodzakelijk

Om de gezondheidszorg toegankelijker te maken, is het essentieel dat medische centra binnen een redelijke afstand van alle dorpen in de regio liggen. Daarom wilden de Belgische ngo Memisa en haar partners een nieuw medisch centrum bouwen dat zich zo dicht mogelijk bij de bevolking bevindt. Een groter centrum, gebouwd met bakstenen en voorzien van elektriciteit en drinkwater.

Bekijk hieronder foto’s van het nieuwe gezondheidscentrum:

Een ziekenhuis, een gezondheidscentrum, een medisch labo,… Zorginstellingen produceren gevaarlijk afval. Dit afval verwerken, brengt heel wat risico’s met zich mee voor de gezondheid van het gezondheidspersoneel, de patiënten en de bevolking die in de buurt van deze medische instellingen wonen. In dit artikel ontdek je welke maatregelen Memisa heeft genomen om hen van deze risico’s te beschermen.

Medisch afval vormt een gevaar voor de volksgezondheid en het milieu

Met het meeste medische afval moet voorzichtig worden omgesprongen. Gebruikte naalden en besmet verband vormen een groot risico op de overdracht van ernstige ziekten, zoals hepatitis B en C, of HIV. Ander afval is dan weer schadelijk voor het milieu, zoals flessen met chemicaliën uit een labo, gebruikte batterijen, vervallen geneesmiddelen, TL-lampen, etc.

Heel wat medische productiemiddelen worden gevaarlijk bij het weggooien ervan. Wanneer ze in slechte omstandigheden worden verbrand, zonder speciale voorzorgsmaatregelen worden vervoerd of verkeerd worden opgeslagen, kunnen ze schadelijke dampen verspreiden en irritatie en snij-of brandwonden veroorzaken.

De verwerking van medisch afval houdt dus risico’s in voor de volksgezondheid en het milieu, en daarom is er nood aan specifieke infrastructuur, kennis en preventieve maatregelen. In de DR Congo heeft de overheid normen opgesteld voor het beheer van ziekenhuisafval. Het is echter moeilijk om aan deze vereisten te voldoen, voornamelijk door een gebrek aan middelen en infrastructuur.

Het belang van het renoveren en bouwen van afvalzones om gezondheidsrisico’s te verminderen

De aanleg van afvalverwerkingszones helpt om gezondheids-en milieurisico’s te verminderen. Afvalzones zijn voornamelijk uitgerust met:

• verbrandingsovens
• placentaputten 
• glasputten
• waterputten

Een gerenoveerde afvalzone beschermt de gemeenschap tegen de vele gevaren die gelinkt zijn aan medisch afval.

Verbrandingsovens verwijderen droog afval (zoals spuiten, messen, wattenstaafjes, maskers, etc.) door deze bij zeer hoge temperaturen te verbranden. Ze zijn gebouwd van vuurvaste bakstenen.

Na elke geboorte worden de placenta’s in de speciale stortplaats gelegd, waar ze op natuurlijke wijze vergaan. De put die gemaakt is uit glas wordt gebruikt om scherpe voorwerpen zoals vaccinflacons veilig in te graven.

De afvalzones zijn omheind en de toegang is verboden voor wie onbevoegd is. Dit houdt de bevolking weg van het gevaar en de risico’s. Want afvalverwerking is enkel voorbehouden aan opgeleid personeel.

Ook het gezondheidspersoneel moet worden opgeleid rond hygiënemaatregelen

Afvalzones op zich zijn echter niet voldoende om medisch afval goed te kunnen beheren. De aanwezigheid van opgeleid personeel is cruciaal om het juiste gebruik en onderhoud van deze infrastructuur te garanderen. Vorig jaar namen zorgverleners in Kwilu deel aan een opleiding over het correcte beheer van medisch afval. Tijdens de workshops werden zorgverleners opgeleid in infectiepreventie en –bestrijding. Daarnaast leerden ze hoe je het afval correct moet sorteren, verbranden en ingraven. De zorgverleners leerden ook hoe ze de verbrandingsoven, placentaputten en glasputten moeten gebruiken en hoe ze vuilbakken moeten ontsmetten.

Dankzij Memisa is de “verbetering voelbaar!”

Sinds 2023 ondersteunt Memisa de aanleg van afvalzones in de gezondheidszones Kingandu en Pay Kongila in de provincie Kwilu. Ook in het noorden van het land deed Memisa hetzelfde in de gezondheidszones Budjala, Bominenge en Bokonzi. We leggen ook afvalzones aan in andere landen, zoals in Guinee in 2022, steeds in overeenstemming met de geldende normen in elke staat.

Eerlijke toegang tot gezondheidszorg garanderen

Anticonceptie, gezinsplanning, bevallingen,… Vrouwen hebben specifieke noden op vlak van gezondheidszorg, vooral op het niveau van reproductieve gezondheid en tijdens de zwangerschap. Om aan deze specifieke behoeften te voldoen, moeten zorginstellingen beschikken over aangepaste ruimtes en diensten. Daarom sensibiliseert Memisa haar partners over het belang van de integratie van een genderdimensie in de vormgeving en de structuur van gezondheidsfaciliteiten.

Vaak is het zo dat gezondheidscentra gebouwd worden op een manier waarbij er geen rekening wordt gehouden met de specifieke noden van patiënten, vooral op vlak van privacy. Vrouwen die zich bijvoorbeeld met spoed naar de verloskamer begeven, moeten eerst langs de veelal overvolle wachtkamer passeren, wat stress en ongemak kan veroorzaken. Ze hebben amper privacy, aangezien de twee kamers dicht van elkaar gelegen zijn, soms zonder deur om ze te scheiden.

Na de bevalling moeten de moeders zich een weg banen langs alle andere patiënten om naar de kraamkliniek te gaan. Daarbaast zijn douches niet gemakkelijk toegankelijk en bevinden die zich buiten het gebouw. Er zijn ook geen aparte toiletten voor vrouwen.

Ghislaine, een vrouw van 31 die in het voormalige gezondheidscentrum Itara is bevallen, vertelt ons haar verhaal:

« Ik heb veel last gehad van de kou hier, net als mijn baby… om nog maar te zwijgen over het ontbreken van enige vorm van privacy. Wat ik als vrouw vooral verontrustend vond, was het feit dat patiënten die in nabij gelegen kamers lagen, zicht hadden op me tijdens mijn bevalling. Ik was echt niet op m’n gemak! »

PRIVACY EN TOEGANKELIJKHEID

Het is belangrijk om de vormgeving en de organisatie van gezondheidscentra te herzien en om de genderdimensie erin op te nemen. In het kader van de bouw van het gezondheidscentrum in Itara werkten Memisa en haar partner Action d’Espoir samen met een architect om de architectuur te optimaliseren en om vertrouwelijke zorgruimtes te voorzien die de privacy van elk individu respecteren.

Dit omvat een ruimere wachtkamer, een aparte ingang voor vrouwen die op het punt staan te bevallen, een verloskamer die direct verbonden is met de postpartumkamer en aangepaste toiletten die dichterbij liggen.

Voormalige plattegrond van het gezondheidscentrum Itara en de kraamafdeling.. 

Bijgewerkte plan van het gezondheidscentrum Itara en de kraamafdeling.

EEN VOORTDUREND PROCES 

Het is soms moeilijk om alle gewenste aanpassingen in de gezondheidscentra door te voeren, maar het integreren van de genderdimensie in de architectuur en het ontwerp van gezondheidsinfrastructuren is een voortdurend proces. Het is essentieel om iedereen, ongeacht geslacht, een goede gezondheidszorg te garanderen. Memisa is vastberaden om hier verder naar te streven en gelijke toegang tot gezondheidszorg te bevorderen. 

Het nieuwe gezondheidscentrum in Itara 

De beschikbaarheid van elektriciteit in de gezondheidscentra en de ziekenhuizen is een prioriteit in DR Congo, met name in de gezondheidszone Katako Kombe.

Wanneer je een gezondheidscentrum in Katako betreedt na zonsondergang, ontmoet je verpleegkundigen, aan de bedden van hun patiënten, die aan het werk zijn met behulp van zaklampen en olielampen. “Wanneer een zwangere vrouw arriveert in het midden van de nacht vanwege een bloeding, gebruiken wij ouderwetse lampen die werken op palmolie en natuurlijk vervaardigd katoen. Het is echt verre van ideaal,” vertelt Lambert Otaka Lahota, hoofdverpleegkundige in het gezondheidscentrum van Mende.

De meest duurzame oplossing om de ziekenhuizen van elektriciteit te voorzien, is door er zonnepanelen te installeren. Memisa is een groot project begonnen om de gezondheidscentra van elektriciteit te voorzien. Uiteindelijk zou het 83000 patiënten betreffen die hier profijt van hebben.

Een zonnebatterij voor het Algemeen Ziekenhuis van Katako Kombe.

Het Ziekenhuis van Katako Kombe functioneert al sinds 2016 op zonne-energie. Echter, sinds 2022 werken de zonnebatterijen niet meer en daardoor kan er ’s nachts geen stroom meer gebruikt worden. Tijdens de noodgevallen in de nacht, waarbij elektrische apparaten nodig zijn (röntgenmachine, echograaf, etc.), moeten de medewerkers zich wenden tot een oude generator. Niet alleen is deze erg vervuilend, maar ook erg duur voor het ziekenhuis. Momenteel is de prijs van brandstof omgerekend hoger dan 2,76 euro per liter. Telkens als de brandstof opraakt, komt het voor dat patiënten niet meer behandeld kunnen worden.

Er zijn dus nieuwe zonnebatterijen nodig om het ziekenhuis doorlopend van elektriciteit te voorzien.

“Vorig jaar hebben we 19 keizersneden gehad, voornamelijk ’s nachts. Bij bevallingen per keizersnede, hebben wij licht en zuurstof nodig voor de moeder en de baby. Helaas werken de zonnebatterijen niet meer, wat de omstandigheden voor de ontvangst en de zorg voor onze patiënten erg moeilijk maakt.” Aldus Pius Omole Wonga, chirurg aan het ziekenhuis van Katako Kombe.

Het faciliteren van het vervoer voor zorgpersoneel door middel van fietsen

Naast de aankoop van zonnepanelen en zonnebatterijen, heeft Memisa het doel om de gezondheidscentra te voorzien van fietsen. Elke maand dienen de verpleegkundigen van de gezondheidscentra zich te begeven naar het Centrale Bureau van de gezondheidszone om de maandelijkse gegevens van hun gezondheidscentrum te delen (o.a. het aantal prenatale consultaties, bevallingen, overlijdens en de vastgestelde oorzaken daarvan), alsook het aanvullen van hun medicijn- en vaccinvoorraad. Momenteel zijn er veel instellingen zonder fietsen tot hun beschikking, of fietsen in slechte staat. Het personeel is daarom genoodzaakt om het traject te voet af te leggen en daardoor voor een langere periode afwezig te zijn.
Ook voor de gezondheidsposten komen de fietsen erg van pas. Het personeel van deze gezondheidsposten brengt namelijk regelmatig huisbezoeken aan de chronisch zieken en verzorgt sensibiliseringscampagnes in de dorpen.

Hoever zijn we met dit project? *

Memisa en haar partners steunen grootse werken in 4 gezondheidszones. Als gevolg van die werken hebben 2 gezondheidscentra toegang tot drinkwater en beschikken 14 gezondheidscentra over een rioleringssysteem.