Hoe Memisa ondervoeding bestrijdt in Ituri (DR Congo)

13 / 05 / 2024

In het kader van Project USE (Unis pour la Santé et l’Education) bestrijdt Memisa ondervoeding in Ituri, een provincie in het oosten van de DR Congo. Het project dat door de Europese Unie wordt gefinancierd heeft als doel de volksgezondheid en het welzijn van de bevolking in de DR Congo te verbeteren. Dr. Lipelba Houssinnet, die voor Memisa werkt in Ituri, geeft een woordje uitleg over hoe Memisa actie onderneemt om de toenemende voedselonzekerheid in de regio tegen te gaan.

In de DR Congo ondersteunt Memisa de strijd tegen ondervoeding

Zoals je kon lezen in het artikel dat we eerder dit jaar publiceerden, behandelt Project USE, dat door de EU wordt gefinancierd, verschillende deelthema’s. Naast Kongo-Central werden ook in Ituri al heel wat successen geboekt. Het project bereikt om en bij de 1.5 miljoen inwoners in de Congolese provincie, waar we interveniëren in 7 gezondheidszones.

Dr. Lipelba Houssinnet werkt voor Memisa in de provincie Ituri als Internationaal Technisch Assistent en Volksgezondheidsarts en geeft in dit artikel meer duiding over hoe Memisa de strijd tegen ondervoeding in Ituri ondersteunt. Het bestrijden van ondervoeding is belangrijk voor Memisa, aangezien dit een van de voornaamste oorzaken is van kindersterfte. Door onder meer de productie en consumptie van lokaal voedsel te promoten, lokaal geproduceerd voedsel te leveren aan gezondheidscentra en de bevolking te sensibiliseren, draagt Memisa bij aan de strijd tegen ondervoeding.

Politieke en economische factoren wakkeren ondervoeding aan

In de DR Congo is ondervoeding een structureel probleem dat in sommige delen van het land verergerd wordt door externe factoren, zoals epidemieën of conflicten. In Ituri zorgen zowel politieke als economische factoren ervoor dat de voedselonzekerheid ferm wordt aangewakkerd. In het door oorlog verscheurde Ituri zijn ondertussen meer dan 1.6 miljoen mensen ontheemd (Norwegian Refugee Council, 2024). De onveiligheid alsook de instabiele economische situatie, maakt dat mensen hun hebben en houden vaak moeten achterlaten.

Ontheemd zijn betekent in heel wat gevallen ook dat je onzeker bent of je je kind iets te eten kunt geven. “Mensen komen vaak op onbekend terrein terecht nadat ze hun huis hebben moeten ontvluchten”, aldus Dr. Houssinnet. “Daardoor is het bijvoorbeeld niet vanzelfsprekend om aan landbouw te doen en zelfvoorzienend te blijven. Als gevolg kunnen duizenden gezinnen niet aan hun behoeften voldoen.”

Dr. Lipelba Houssinnet werkt als Internationaal Technisch Assistent voor Memisa

De situatie in Ituri zorgt er ook voor dat de toegang tot gezondheidszorg voor miljoenen mensen wordt bemoeilijkt. Vooral vrouwen en jonge kinderen worden getroffen. De beperkte toegang tot zorginstellingen in de regio is nefast voor de ondervoeding. Wegens de slechte economische staat waarin heel wat gezinnen verkeren door de bovengenoemde redenen, zijn er vaak geen middelen om een kind te laten verzorgen. Net daarom komt ondervoeding ook veel vaker voor bij gezinnen die het niet breed hebben.

Naast de politieke en economische factoren, beïnvloeden ook vaak voorkomende ziektes in de regio de hoge cijfers van ondervoeding. Verschillende pathologieën zijn alomtegenwoordig in de regio, zoals malaria en bloedarmoede. “Deze aandoeningen zorgen ervoor dat kinderen sneller ondervoed geraken”, legt Dr. Houssinnet uit. Ook het gebrek aan drinkbaar water in de regio brengt complicaties met zich mee die voor een toename in het aantal ondervoede kinderen zorgen. “Wanneer kinderen niet beschikken over drinkbaar water, krijgen ze vaak diarree, waarna ze verzwakken en vatbaarder zijn om ondervoed te geraken.”

Productie en consumptie van lokale voeding

Om de voedselzekerheid van de lokale bevolking in Ituri te verbeteren, tracht Memisa de voedselautonomie te verhogen en verbeteren we het voedingspatroon van kinderen met behulp van lokale producten. “Als alternatief voor de import van kant-en-klare therapeutische gerechten als quick-fix solution, is het op de lange termijn beter om ervoor te zorgen dat bevolking zelf voor de productie van evenwichtige maaltijden en gerechten kan zorgen”, aldus Lipelba.

Om ondervoeding tegen te gaan, reageren veel internationale organisaties door therapeutisch voedsel (zoals plumpy’nut) in te voeren. Hoewel deze oplossing op de korte termijn heel wat kinderen er bovenop kan helpen, is ze op lange termijn niet houdbaar. Om de afhankelijkheid van geïmporteerde producten te verminderen, stimuleert Memisa de bereiding van calorierijke pap voor kinderen die lijden aan ernstige ondervoeding. Ingrediënten voor deze pap zijn lokale producten zoals maïsmeel, olie en pinda’s.

“Als alternatief voor de import van kant-en-klare therapeutische gerechten is het op de lange termijn beter om ervoor te zorgen dat de bevolking zelf evenwichtige maaltijden kan bereiden.” Dr. Lipelba Houssinnet

Evenwichtige maaltijden zijn essentieel om ondervoeding bij kinderen tegen te gaan

Sleutelrol voor gemeenschapswerkers

Gemeenschapswerkers, die door Memisa worden opgeleid, adviseren de mensen ook om verschillende recepten te gebruiken op basis van lokaal voedsel om evenwichtige gerechten te maken. De oorzaak van ondergewicht bij kinderen is niet enkel te wijten aan te weinig eten. Ook door een te eenzijdig dieet krijgen Congolese kinderen niet voldoende essentiële vitamines en voedingsstoffen binnen, wat leidt tot gezondheidsproblemen.

De verbetering van de autonomie wordt gestimuleerd door culinaire demonstratiesessies. “Tijdens deze kookworkshops, die door Memisa worden ondersteund, leren ouders hoe ze evenwichtige maaltijden kunnen bereiden met lokale producten, zodat hun kinderen gevarieerd voedsel krijgen dat rijk is aan micronutriënten”, legt Dr. Houssinet uit.

De gemeenschapswerkers staan rechtstreeks in contact met de lokale gemeenschap en zijn uiterst geschikt om ondervoeding vroegtijdig op te sporen. Daarnaast vervullen ze ook een belangrijke rol in het sensibiliseren van de lokale gemeenschap. Door huisbezoeken uit te voeren, ondersteunen de gemeenschapswerkers de lokale bevolking in hun voedingsgewoonten. “Tijdens huisbezoeken wordt bijvoorbeeld ook aangeraden welke voeding geschikt is voor verschillende leeftijdscategorieën van kinderen.”

Memisa ondersteunt kookworkshops in Ituri

Duurzaam mechanisme als reactie op externe factoren

Het mechanisme dat door Memisa werd opgezet om te werken met de productie van gerechten op basis van lokale producten, kwam er als reactie op twee fenomenen. Enerzijds het feit dat door de Ebola-uitbraak in Ituri, alsook de Covid-19-pandemie de grenzen gesloten waren waardoor industriële voeding niet meer kon worden ingevoerd. Een andere reden is dat industriële voeding veel duurder is dan wat lokaal geproduceerd kan worden.

De productie van lokaal voedsel garandeert de beschikbaarheid op lange maar ook op korte termijn. Een van de nadelen van geïmporteerde kant-en-klare maaltijden en producten is de lange logistieke cyclus. “Vaak komen deze producten pas 6 maanden na bestelling aan, veel te lang om de situatie van een ondervoed kind nog te keren”, aldus Dr. Houssinnet. “Door lokaal voedsel te produceren en consumeren, gaan we dit probleem tegen.”