Hevige regenval en overstromingen bedreigen de toegang tot gezondheidszorg in Burundi

De Burundezen krijgen te maken met een aantal desastreuze gevolgen van de klimaatverandering. Sinds september 2023 regent het vaker dan normaal. Maar het regent er ook harder. De afgelopen maanden is de hevige regenval alleen maar toegenomen in intensiteit. Meer dan 100.000 mensen zijn gedwongen hun huizen te verlaten om aan de overstromingen te ontsnappen en zich te beschermen tegen mogelijke aardverschuivingen.

Hevige regenval, aardverschuivingen en het risico op overstromingen: een kettingreactie 

Volgens de VN zijn sinds de herfst van 2023 meer dan 200.000 mensen getroffen door stortregens, hagel, overstromingen of aardverschuivingen (OCHA, 2024). Zo’n 100.000 van hen hebben noodgedwongen hun huizen moeten verlaten op zoek naar een nieuwe woonplaats in gebieden die gespaard bleven van de wateroverlast. In allerijl en nat van de regen -die met bakken uit de hemel blijft vallen- bouwen deze families hun nieuwe huizen met dekzeilen en stukken hout. Anderen zoeken onderdak in scholen en in kerken. Maar na slechts een paar maanden of weken krijgen deze mensen het bevel opnieuw te vertrekken: het gebied wordt op zijn beurt bedreigd door overstromingen en aardverschuivingen. Er moest alweer een nieuwe plek worden gevonden die bescherming biedt en de getroffenen moesten opnieuw beginnen.  Heel wat inwoners van de regio hebben de afgelopen jaren meermaals moeten verhuizen. [1].

Op 19 april 2024 vond er opnieuw een aardverschuiving plaats in Kirasa. Eén persoon kwam om het leven en meer dan 375 huizen raakten beschadigd. De waterkrachtcentrale van Kirasa werd verwoest. Waterreservoirs (ofwel: watertanks) raakten beschadigd. Deze overvloedige regenval brengt met zich mee dat het waterniveau van het Tanganyikameer stijgt, en dat is gevaarlijk.

Een grote ramp voor de gezondheid van de Burundese bevolking

Op dit moment zijn 5 gezondheidsstructuren verwoest door de overstromingen. Heel wat anderen zijn niet meer bereikbaar vanwege ondergelopen toegangswegen. Dat wil zeggen dat duizenden mensen geen toegang meer hebben tot gezondheidszorg. Honderden zwangere vrouwen kunnen niet meer naar een ziekenhuis of gezondheidscentrum om er te bevallen aan de zijde van een zorgverlener. Zorginstellingen die wel nog operationeel zijn, kunnen wegens logistieke beperkingen geen medicijnen meer krijgen.

Daarnaast hebben meer dan 20.000 huishoudens hun oogst verloren. Minstens 40.000 hectare aan akkers liep onder water. Dit wijst op een nakend voedseltekort de komende maanden, met alle gevolgen van dien voor de voeding kinderen.

In haar rapport wijst het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA) ook op het aantal toiletten die door de overstromingen werden vernield. Toegang tot degelijke toiletten is immers een grote uitdaging voor de volksgezondheid in het land. Menselijke uitwerpselen bevatten namelijk heel wat bacteriën en andere besmettelijke stoffen. Deze stoffen kunnen waterbronnen besmetten. Ziekten zoals diarree, cholera, dysenterie en tyfus kunnen voorkomen bij mensen die in de buurt van niet-beschermde ontlastingsplaatsen wonen.

Nood aan humanitaire hulp

De ontheemde bevolking heeft dringend nood aan humanitaire hulp. Noodopvang is nodig, alsook keukenmateriaal, matrassen en muskiettennetten. Er is ook nood aan voedsel. In Kirasa hebben minstens 2.500 mensen voedselhulp nodig (OCHA). Tot slot zijn ook de installatie van toiletten in de vluchtelingenkampen en wateropvang- en waterconserveringskits een prioriteit.

Wat doet Memisa in Burundi ?

Deze klimaatrampen laten zien hoe belangrijk het is om een robuust gezondheidszorgsysteem te hebben dat resistent is tegen de gevolgen van klimaatverandering. Een zorgsysteem dat de continuïteit van de gezondheidszorg kan garanderen, wat er ook gebeurt. In Burundi werkt Memisa dag in dag uit aan het versterken van de lokale gezondheidszorg, zodat de toegang tot gezondheidszorg voor de Burundezen verbetert, ook wanneer er externe schokken zijn.