In Zuid-Kivu zijn seksualiteit en reproductieve gezondheid taboe. Jongeren hebben er amper tot geen toegang tot informatie of diensten die te maken hebben met anticonceptie, de bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen, de gezondheid van moeders, enzovoort.

Dit zijn nochtans allemaal zeer belangrijke onderwerpen… Inspelen op en informeren over deze thema’s staat gelijk aan het in staat stellen van toekomstige volwassen om een actief en positief seksleven te leiden, zonder daarbij lichamelijk of psychisch te moeten lijden.

Samen met Memisa heeft onze partner Action d’Espoir een onderzoek uitgevoerd bij invloedrijke mensen in de lokale gemeenschap van Miti Murhesa, een gezondheidszone in Zuid-Kivu.

Tijdens het onderzoek werden priesters, leraren, clanleiders en leden van het maatschappelijke middenveld (zowel jong als oud) die actief zijn in de gezondheidssector bevraagd over hun seksleven, en over seksuele en reproductieve gezondheid in het algemeen. De resultaten waren verbluffend. Maar liefst 61% van de ondervraagden was het eens met de volgende stelling: “Als een jong meisje zwanger wordt, is dat haar eigen schuld.” Daarnaast beweerde 63% van de respondenten dat soa’s zich altijd uiten in zichtbare symtomen.

Bijgevolg is het zo dat degenen die hun stem laten horen in de gemeenschap, zowel mannen en vrouwen en in het bijzonder jongeren, niet altijd voldoende kennis hebben om correct advies te geven over seksuele en reproductieve gezondheid.

In staat zijn om te communiceren en vragen van jongeren te beantwoorden

Bij activiteiten rond seksuele en reproductieve gezondheid is de betrokkenheid van de gemeenschap, ouders en religieuze leiders, van cruciaal belang. Ouderen zijn voortrekkers wanneer het gaat over het doorbreken van taboes en barrières die jongeren ervan weerhouden hun seksuele rechten uit te oefenen.

Om die reden hebben Action d’Espoir en Memisa een reeks opleidingen georganiseerd over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, bestemd voor deze vertegenwoordigers van de gemeenschap.

Sensibilisering en opleiding van de leiders van de gemeenschap in Miti Murhesa, voorzien door Action d’Espoir 

Eens de opleiding achter de rug was, werden dezelfde vragen nogmaals aan de deelnemers gesteld. Nadat de deelnemers een dagenlang hebben gediscussieerd en bijgeleerd, hebben de leden van gemeenschap hun initiële standpunten herzien.

Bijna alle respondenten (99%) gingen nadien niet meer akkoord met de stelling “Als een jong meisje zwanger raakt, is het alleen haar schuld.” Daarnaast is bijna 70 % nu op de hoogte dat je wel degelijk besmet kunt zijn met een soa zonder dat hiervan symptomen zichtbaar zijn.

Antoine is schooldirecteur en pastoor van de kerk in zijn dorp. Hij heeft regelmatig contact met jongeren die hem vragen stellen in verband met puberteit en seksualiteit:

« Ik heb geleerd hoe ik met puberende jongens en meisjes over seksualiteit en over lichamelijke verandering moet praten, zonder zich hierover te moeten schamen. Wanneer een jongere me in het verleden een vraag stelde hierover, ging ik hem of haar dit meteen verwijten, of ging ik hen een straf geven. Volgens mij was ik gewoon bang. Gelukkig weet ik nu hoe ik seksualiteitsgerelateerde onderwerpen moet aanpakken en uitleggen.. » Antoine, schooldirecteur en pastoor. »

Het is door middel van dergelijke projecten rond sensiblisering, opleidingen en de betrokkenheid van de gemeenschap dat Action d’Espoir en Memisa de toegang tot gezondheidszorg, waaronder seksuele en reproductieve gezondheid, in Miti Murhesa kan verbeteren. Sinds het begin van het programma is het gebruik van methoden voor gezinsplanning met meer dan 10% gestegen. Ook het aantal mensen die hulp zoeken bij een zorgprofessional wanneer ze een gezondheidsprobleem hebben, is gestegen van 21% naar 45%.

***

Gezondheidszorg verlenen is een taak die weggelegd is voor medische professionals. Maar ook de gemeenschap heeft een belangrijke rol om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg, met name seksuele en reproductieve gezondheidszorg. Het is van cruciaal belang de vertegenwoordigers van de gemeenschap hierin te ondersteunen, zodat zij toekomstige generaties in staat kunnen stellen om hun eigen gezondheid in handen te nemen.