20 jaar trouw partnerschap met AZ Sint-Maarten

In 2005 sloegen AZ Sint-Maarten en Memisa de handen in elkaar om de gezondheidszone Budjala in de DR Congo te ondersteunen. Wat begon als een engagement binnen het Ziekenhuis-voor-Ziekenhuisinitiatief, groeide uit tot een duurzaam partnerschap gebaseerd op wederzijds respect, gedeelde waarden en een sterk gevoel van solidariteit. Twintig jaar later blikken we met trots terug op deze bijzondere samenwerking, die we feestelijk vierden met een benefietconcert van Ronny Mosuse – een avond die volledig in het teken stond van muziek, verbondenheid en solidariteit.

Een trouwe partner: solidariteit zit in het DNA van AZ Sint-Maarten

Sinds het prille begin draagt AZ Sint-Maarten actief bij aan een toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg in Budjala. Jaarlijks leveren zij een financiële bijdrage die concrete hulp mogelijk maakt, in het bijzonder voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen.

Deze middelen worden ingezet voor de aankoop van medicatie, de permanente vorming van zorgpersoneel, het voorzien van medisch materiaal en het verbeteren van de zorginfrastructuur. Daarnaast ondersteunen ze ook initiatieven in strijd tegen ondervoeding en de dagelijkse werking van de zorg.

Maar het partnerschap reikt verder dan financiële hulp. Medewerkers van het ziekenhuis zetten zich met hart en ziel in door solidariteitsboodschap breed uit te dragen. Zo is het engagement stevig verankerd in een cultuur van gedeelde verantwoordelijkheid en betrokkenheid.

“We voelen hier echt de Memisa-vibe,” vertelt Bart Fivez, voorzitter van de Memisa-werkgroep en pastoraal medewerker bij AZ Sint-Maarten. “Onze collega’s weten precies waarvoor we dit doen. Die verbondenheid maakt het verschil.”

Volgens Fivez ligt de kracht van het partnerschap in de open dialoog tussen de lokale gemeenschap en zorgverleners, Memisa en AZ Sint-Maarten: “Het moet van de mensen zelf komen. Als zij het dragen, dan draait het.”

Een terugblik op een mijlpaal: het gezondheidscentrum van Balaw

Een van de mooiste verwezenlijkingen van de samenwerking is de bouw van een nieuw gezondheidscentrum in het afgelegen dorp Balaw. Het centrum, geopend in 2021, is een toonbeeld van duurzame samenwerking en burgerparticipatie.

Vroeger verkeerde het gezondheidscentrum van Balaw in slechte staat. De vrouwen moesten bevallen in onhygiënische omstandigheden, wat leidde tot een verhoogd risico op gevaarlijke infecties bij pasgeboren baby’s. De gemeenschap zelf gaf het startschot. Via lokale initiatieven vroegen ze de steun van AZ Sint-Maarten en Memisa, en engageerden ze zich op allerlei manieren om het project mogelijk te maken. Maman Antoinette, een bewoonster van Balaw, getuigt:

“Zelfs zwanger bracht ik water naar de werf en kookte ik soms voor de arbeiders. Ik wilde dat het snel vooruitging, want ik hoopte er te kunnen bevallen. Helaas was mijn kind er al voor het centrum af was. Toen regende het hard en het oude gebouw dreigde in te storten. Ik was bang. Veel vrouwen durfden er niet te bevallen en kozen ervoor om elders heen te gaan, vaak 15 kilometer verder. Gelukkig is dat nu verleden tijd.!”

Er werd bewust gekozen voor een ecologische aanpak met leemstenen – gemaakt van aarde en gedroogd in de zon – wat ontbossing voorkomt én plaatselijk vakmanschap stimuleert. Dorpsbewoners werden opgeleid tot assistent-metselaars. Eén van hen, Samy, vertelt:

“Ik ben opgeleid tot hulp-metselaar. Nu kan ik zelf kleine herstellingen doen aan het centrum en ben ik minder afhankelijk. We hebben de stenen samen gemaakt. Ze zijn milieuvriendelijk én goedkoop, want je hoeft er geen hout voor te verbranden. Na enkele dagen zijn ze al klaar voor gebruik.”

Het project werd gedragen door de gemeenschap zélf – een belangrijke voorwaarde voor duurzame impact. En precies dat maakt het zo bijzonder, benadrukt Bart Fivez:

“Ik ben bijzonder trots op het gezondheidscentrum in Balaw, dat zorg biedt aan zo’n 26.000 mensen. Het initiatief kwam van de lokale bevolking, die zelf spaarde, stenen maakte en mee de handen uit de mouwen stak. Maar de middelen die nodig waren om het centrum te bouwen en uit te rusten, konden ze niet alleen dragen. Dankzij de extra steun van AZ Sint-Maarten, Memisa én de Provincie Antwerpen werd het project werkelijkheid.”

Ontdek helemaal onderaan het artikel een aantal foto’s van het gezondheidscentrum in Balaw (slideshow). 

Muziek die verbindt, solidariteit die versterkt

Ter gelegenheid van het twintigjarig partnerschap bracht Ronny Mosuse een warm en intiem benefietconcert. De zanger, bekend van onder meer The Radios en The Clement Peerens Explosition, heeft een bijzondere band met Budjala, waar ook familie van hem woont. In 2016 reisde hij naar de regio om de roots van zijn vader te ontdekken — een reis die diepe indruk op hem maakte.

“De wegen waren er erg slecht, veel dorpen nauwelijks bereikbaar,” vertelde Ronny tijdens het concert. “Dankzij een jeep van Memisa kon ik toch veilig reizen door het ruige terrein.” Eén project dat hem sindsdien bijzonder is bijgebleven, is de bootambulance: een boot die medische zorg brengt tot in de meest afgelegen dorpen. “Een mug op het water,” noemde hij het treffend, “maar dan eentje die levens redt.”

Het benefietconcert was meer dan muziek alleen. Het werd een avond van verbinding, hoop en solidariteit.

Samen timmeren we verder aan een kwaliteitsvolle en toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen!

De noden in de Democratische Republiek Congo blijven groot. Politieke instabiliteit, conflicten in Oost-Congo en de besparingen op ontwikkelingssamenwerking zetten het gezondheidssysteem verder onder druk.

Toch blijft de hoop overeind, dankzij trouwe partners zoals AZ Sint-Maarten, die samen met ons bouwen aan een toegankelijke en kwaliteitsvolle zorg voor iedereen!

Bedankt, AZ Sint-Maarten, voor twintig jaar inzet, betrokkenheid en solidariteit.

Ontdek hier een aantal foto’s van het gezondheidscentrum in Balaw: