Een efficiënte ambulancedienst is van cruciaal belang bij het verbeteren van de toegang tot gezondheidszorg voor iedereen. In heel wat delen van DR Congo zorgt de slechte staat van de wegen ervoor dat zelfs 4×4 wagens niet in staat zijn om patiënten snel naar het ziekenhuis te vervoeren. Gelukkig zijn er een aantal alternatieven, waarvan we er in dit artikel drie hebben opgesomd.
Bevallingen in het gezondheidscentrum, keizersneden in het ziekenhuis
Op het platteland van DR Congo bevallen vrouwen meestal in het dichtstbijzijnde gezondheidscentrum.
In een dergelijk gezondheidscentrum is er echter geen dokter ter plaatse, laat staan een gynaecoloog… Geboortes worden er begeleid door vroedvrouwen, verpleegkundigen of gediplomeerde verpleegkundigen die speciaal zijn opgeleid in zwangerschapsopvolging en natuurlijke bevalling. Alleen in het geval van problemen bij de zwangerschap of wanneer er complicaties optreden tijdens de bevalling, bevallen vrouwen in een ziekenhuis. Daar worden ze gecontroleerd door een arts en kunnen ze gespecialiseerde zorg krijgen, om bijvoorbeeld een keizersnede te laten uitvoeren.
Wanneer een moeder in een gezondheidscentrum bevalt en er complicaties optreden, is het van vitaal belang dat de vrouw met spoed naar een groter ziekenhuis wordt overgebracht. De weg naar het ziekenhuis bevat echter vaak heel wat valkuilen. Het gaat dan bijvoorbeeld om ondergelopen wegen of wegen die in slechte staat zijn. In het slechtste geval is er helemaal geen weg en moet er bijvoorbeeld een rivier worden overgestoken. Het is zo dat er op het platteland van DR Congo miljoenen mensen geen snelle toegang hebben tot gezondheidszorg, waardoor hun leven in gevaar is.
Innovatieve alternatieven voor 4×4 ambulances
Om patiënten in geval van nood, zoals bij een ongeluk of tijdens een moeilijke bevalling, snel naar het ziekenhuis te kunnen brengen, werkt Memisa aan de ontwikkeling van alternatieve ambulancediensten.
1. De moto
Memisa en haar lokale teams zijn al jaren bezig met de ontwikkeling van het moto-ambulancesysteem in de provincies Kwilu, Ituri en Zuid-Ubangi. Motoren kunnen, in tegenstelling tot grote 4×4 wagens, makkelijker manoeuvreren over de bospaden om het ziekenhuis te bereiken. Zwangere vrouwen of patiënten die dringende hulp nodig hebben, kunnen achter de bestuurder plaatsnemen in een speciaal ontworpen stoel die voor meer comfort zorgt tijdens de reis. Dankzij dit systeem gaat er minder tijd verloren op de weg en neemt de kans op een succesvol resultaat aanzienlijk toe.
Het systeem van de moto-ambulances wordt in stand gehouden dankzij de medewerking van de lokale medische teams, alsook dankzij de solidariteit van de gemeenschap. Voor elke consultatie waarvoor in het gezondheidscentrum wordt betaald, wordt een klein percentage (het equivalent van 0,25 euro) ingehouden en in een solidariteitsfonds gestort. Dit bedrag dekt een deel van de brandstofkosten. Memisa financiert dan de aankoop van reserveonderdelen en het loon van de motorbestuurder.
Een speciale commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de gemeenschap en de medische staf, is verantwoordelijk voor het goede beheer van dit solidariteitsfonds.
Kom meer te weten over moto-ambulances in deze korte documentaire, dat onderdeel uitmaakt van onze campagne ‘Gezondheidszorg voor Iedereen’, dat in samenwerking met Artsen Zonder Vakantie en Dokters van de Wereld tot stand werd gebracht.
2. De boot
In sommige delen van DR Congo zijn volledige dorpen boven water ontstaan. De huizen zijn er gebouwd op palen of kunstmatige eilanden. De verplaatsingen van en naar het dorp gebeuren met de kano of met de motorboot. Deze situatie heeft een onmiddellijke impact op de beschikbaarheid en de continuïteit van de gezondheidszorg.
3. De fiets
Wanneer patiënten zich niet naar het gezondheidscentrum kunnen verplaatsen, is het aan de zorgverleners om tot bij de patiënt te gaan… door op de pedalen te trappen! De fiets wordt gebruikt door medewerkers van de gezondheidsinstellingen om regelmatig huisbezoeken te doen bij patiënten met een chronische aandoening. De verpleegkundigen gaan met de fiets langs bij de dorpen om de plaatselijke gemeenschappen te sensibiliseren over de voordelen van een mutualiteit, van gezinsplanningsmethodes, enzovoort.
Daarbovenop fietsen de verpleegkundigen elke maand van de gezondheidscentra naar de hoofdstad van de gezondheidszone om de gegevens te delen die in het lokale gezondheidscentrum zijn verzameld, zoals hoeveel vrouwen er deze maand zijn bevallen, hoeveel kinderen er behandeld werden voor ondervoeding etc. Verder maken de verpleegkundigen tijdens hun bezoek van de gelegenheid gebruik om de voorraad medicijnen en vaccins aan te vullen.
Memisa ondersteunt de ontwikkeling van moto- of bootambulances, waardoor patiënten sneller van lokale gezondheidscentra naar ziekenhuizen kunnen worden overgebracht.