style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/07/DSC_5866-scaled.jpg');"

24 juli 2024

Gender en gezondheid : ons programma in Zuid-Kivu was een succes

Om een gezond leven te kunnen leiden, moeten meisjes zelf beslissingen kunnen nemen over hun lichaam. Dit is essentieel. Sinds 2 jaar voert Memisa een veelzijdig project uit om tienerjongens en -meisjes in Miti Murhesa (Zuid-Kivu, DR Congo) te onderwijzen over relaties, emoties en seksualiteit. Het doel is om seksuele en reproductieve gezondheid en rechten te garanderen voor jonge meisjes en jongens.

Equipe d'Action d'Espoir (Sud-Kivu) et Memisa 2023

Het team van Memisa en Action d’Espoir in Zuid-Kivu 

De seksuele en reproductieve gezondheid van adolescenten en jongeren is een prioriteit voor de volksgezondheid. Het is een belangrijke hefboom voor het terugdringen van moedersterfte onder adolescenten, het bestrijden van vroegtijdige huwelijken, ongewenste zwangerschappen en de overdracht van seksueel overdraagbare aandoeningen, etc.

Een programma rond gendergelijkheid in de gezondheidszorg in Miti Murhesa 

In de regio Miti Murhesa (Zuid-Kivu) was er anno 2020 geen enkele arts of verpleegkundige opgeleid op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Minder dan 1 op de 5 mensen gebruikte moderne contraceptieve methoden. Bij jongeren lag dat aantal zelfs nog lager. Memisa en Action d’Espoir voelden zich geroepen om een antwoord te bieden op deze zorgwekkende situatie. Dankzij financiering van de Belgische overheid (DGD) konden we een ambitieus programma ontwikkelen dat uitgevoerd werd tussen 2022 en 2024. Ons doel is gendergelijkheid in gezondheidszorg te bereiken in Miti Murhesa, in het bijzonder bij jongeren en adolescenten.

Om dit doel te bereiken, hebben we 3 hefbomen voor actie geïdentificeerd: het verbeteren van de vaardigheden van medisch personeel, het samenwerken met en versterken van lokale verenigingen en tenslotte het sensibiliseren van adolescenten en hun ouders.

1. De capaciteit van het zorgpersoneel versterken om diensten op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid te verlenen

Zorgprofessionals moeten in staat zijn om kwaliteitsvolle seksuele en reproductieve gezondheidszorg te bieden. Dit wil zeggen: jongeren advies geven over seksuele gezondheid, screenen op en behandelen van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), prenatale consultaties van hoge kwaliteit kunnen aanbieden, geschikte anticonceptiemethoden kunnen aanbieden, etc.

In de afgelopen twee jaar hebben Memisa en Action d’Espoir 39 zorgverleners opgeleid. We hebben ook anticonceptiemiddelen (condooms, anticonceptiepillen, enzovoort) geleverd aan 25 gezondheidscentra en ziekenhuizen in Miti Murhesa, alsook infobrochures en snellediagnosetests (om zwangerschap, hiv en hepatitis op te sporen).

 

2. Samenwerken met gemeenschapsorganisaties om eigenaarschap van het programma te garanderen

Thema’s rond seksuele en reproductieve gezondheid en rechten stuiten vaak op een sociale en culturele context die in het beste geval terughoudend en in het slechtste geval ronduit ongunstig is ten opzichte van deze onderwerpen. Samenwerken met lokale verenigingen is dus essentieel zodat praten over deze onderwerpen binnen de gemeenschap aanvaard wordt. Het is zelfs essentieel om bepaalde vertegenwoordigers van de gemeenschap erbij te betrekken die zich vaak verzetten tegen deze aanpak, zoals traditionele of religieuze leiders. Dit is wat Action d’Espoir en Memisa hebben gedaan in Miti Murhesa, door vanaf het begin van het proejct samen te werken met “permanente kaders” (zie kader).

Met permanente kaders neemt de gemeenschap controle over haar gezondheid

De volksgezondheid is niet alleen iets wat zorgverleners aanbelangt. Dat heeft de lokale gemeenschap van Miti Murhesa goed begrepen. Ze hebben fora of uitwisselingsomgevingen opgericht (ofwel “permanente kaders”) waar vertegenwoordigers van de gemeenschap (dorpshoofden, schooldirecteurs, priesters, mensen uit het maatschappelijk middenveld, etc.) gezondheids- en ontwikkelingsproblemen bespreken en collectief een oplossing trachten te vinden.

Doorheen het programma konden 436 leden van deze “permanente kaders” een opleiding krijgen rond seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. En meer specifiek rond:

  • de fysiologische, psychologische en sociologische kenmerken van adolescenten
  • kwesties rond seksuele en reproductieve gezondheid bij adolescenten
  • de manier waarop dit onderwerp te bespreken en aan te pakken met jongeren

Gewapend met hun nieuwe kennis gingen de permanente kaders aan de slag om tieners en hun ouders te sensibiliseren over hun rechten op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid.

3. Jongeren sensibiliseren over hun rechten op het gebied van gendergelijkheid 

Het is belangrijk dat jonge meisjes en jongens gesensibiliseerd worden over kwesties rond relaties, emoties en seks. In het kader van het programma dat Memisa samen met Action d’Espoir uitvoert, hebben meer dan 20.000 adolescenten info ontvangen via:

  • Huisbezoeken
  • Informatieve en educatieve sessies in het gezondheidscentrum, met zorgverleners
  • Uitzendingen op de radio
  • Infobrochures die beschikbaar zijn in gezondheidscentra
  • Filmvertoningen met een sensibiliserende boodschap in gezondheidscentra
  • Het creëren van “veilige ruimtes” waar jongeren in alle vertrouwelijkheid met elkaar kunnen praten

Bemoedigende eerste resultaten en een verwacht langetermijneffect 

Het programma van Memisa en Action d’Espoir heeft de kennis en de houding van jongeren op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheidheid wel degelijk verbeterd. Aan het einde van het programma hadden meer dan 20.000 adolescenten deelgenomen aan sensibiliseringssessies. Bovendien is het aantal nieuwe gebruikers van gezinsplanningsmethoden in Miti Murhesa gestegen, van 18% naar 31%.

Aangezien de stevige verankering in de gemeenschap, is het zeker dat de effecten van het programma op lange termijn vruchten zullen blijven afwerpen.

Seksuele en reproductieve gezondheid speelt een zeer belangrijke rol in de projecten van Memisa. Als je ons werk op dit gebied wilt steunen, doe dan een gift via https://donate.memisa.be/.

Steun Memisa. 

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/07/2.png');"

12 juli 2024

Omgaan met de menopauze als vrouw in de DR Congo

Wereldwijd krijgen alle vrouwen op een bepaald moment in hun leven te maken met de menopauze. In de DR Congo is het onderwerp vaak taboe, zelfs bij zorgprofessionals. De impact van de menopauze op de fysieke en mentale gezondheid van vrouwen valt nochtans niet te onderschatten. In Zuid-Ubangi organiseert Memisa infodagen om vrouwen te ondersteunen zodat ze deze nieuwe fase in hun leven met een gerust hart kunnen doorkomen.

De menopauze, wat houdt dat in?

De menopauze verwijst naar de periode in het leven van de vrouw die gepaard gaat met het uitblijven van de menstruatie en het definitieve einde van de ovulatie. We hebben het over de menopauze wanneer een vrouw gedurende een ononderbroken periode van minstens 1 jaar geen menstruatie heeft gehad. De menopauze gaat gepaard met ouder worden -en treedt meestal op rond de leeftijd van 45 à 55 jaar- na een daling van de oestrogeenproductie in het lichaam.

De impact van de menopauze op de fysieke en mentale gezondheid

Volgens de WHO kan deze hormonale verandering een serieuze impact hebben op het fysieke, emotionele en mentale welzijn van vrouwen [1].

De menopauze gaat vaak gepaard met kwaaltjes en symptomen die vervelend kunnen zijn in het dagelijkse leven. Deze symptomen omvatten:

  • opvliegingen (en blozingen)
    ● pijn tijdens geslachtsgemeenschap en vaginale droogheid
    ● incontinentie
    ● slaapstoornissen
    ● stemmingswisselingen
    ● angst
    ● gewichtstoename

Bovendien verhoogt de menopauze het risico op het ontwikkelen van meer ernstige aandoeningen zoals osteoporose en hart- en vaatziekten [2]. 

De menopauze zou geen tabou mogen zijn !

De menopauze wordt vaak verkeerd begrepen en door een negatieve lens bekeken door de maatschappij. De menopauze wordt nog steeds geassocieerd met het idee van verlies en tekort. In veel culturen betekent een vrouw in de menopauze niet langer dat je “vrouw bent”. Alsof het vruchtbare lichaam de norm is waaraan een niet-menstruerende vrouw kan ontsnappen [3].

Meestal blijven vrouwen in de menopauze alleen achter met al hun vragen, alsook met een lichaam dat ze niet meer begrijpen.

Dat terwijl de menopauze wel degelijk een volwaardig volksgezondheidsprobleem is. Het is belangrijk om het fenomeen goed te begrijpen. Enerzijds zodat vrouwen in staat zijn deze periode van hun leven beter door te komen en anderzijds om het risico te verminderen op ziekten die met de menopauze gepaard gaan, zoals osteoporose en hart-en vaatziekten.

Sensibiliseringscampagnes van Memisa in de provincie Zuid-Ubangi (DR Congo)

Daarom organiseert Memisa infosessies over de menopauze in plattelandsgemeenschappen. In Bominenge (in de provincie Zuid-Ubangi) kwamen 837 vrouwen opdagen op een van de verschillende sensibiliseringsdagen.

Sensibilisation femmes Bominenge (Sud-Ubangi)

Sensibilisering van “mama’s” in Bominenge

Mélanie is 47 jaar oud. Ze heeft 7 kinderen. Sinds een aantal maanden merkte ze dat ze last had van stemmingswisselingen en vaginale droogheid. Dit veroorzaakte problemen in haar relatie. Ze nam deel aan een bewustmakingssessie georganiseerd door Memisa en haar lokale partner, BDOM Budjala:

“Toen ze tijdens de infosessie uitlegden wat er gebeurt met vrouwen aan de vooravond van en na het stoppen van hun menstruatie, legde ik meteen het verband met wat ik zelf voelde! Ik kon mijn symptomen beginnen te benoemen en leerde er beter mee om te gaan.”

Mélanie nodigde vervolgens haar man uit om samen met haar deel te nemen aan de andere infosessies. Terwijl de menopauze het lichaam van de vrouw beïnvloedt, is het ook een thema dat de maatschappij en sociale relaties aanbelangen.  Mélanie voegt hieraan toe dat “zorgverleners ons, “oude mama’s”, vaak links laten liggen. Maar ook wij moeten geïnformeerd worden over onze gezondheid!”

Door infosessies over de menopauze te organiseren, engageren Memisa en de BDOM Budjala zich voor de gezondheid van alle vrouwen.

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/07/IMG_5873-scaled.jpg');"

3 juli 2024

Bestrijden van gendergerelateerd geweld

Naast mentale gezondheid werken we in Guinee rond seksuele en reproductieve gezondheid en gendergerelateerd geweld. We ondersteunen onze lokale partners onder meer in het opleiden van vroedvrouwen in psychologische en medische zorgverlening voor overlevenden van seksueel geweld.

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/06/Votre-texte-de-paragraphe.png');"

19 juni 2024

Sikkelcelziekte: in Katako verbetert Memisa de opsporing van de meest voorkomende genetische ziekte in de DR Congo

Sikkelcelanemie (ofwel drepanocytose)  is de meest voorkomende genetische aandoening in de DR Congo. Men schat dat er jaarlijks tot 50.000 kinderen met sikkelcelziekte geboren worden. De helft van deze kinderen zal de leeftijd van 5 jaar niet halen [1]. In Katako Kombe, in de provincie Sankuru, investeert Memisa in screening om de oorzaak te achterhalen en om patiënten te ondersteunen in het leren omgaan met deze ziekte.

Infirmière RDC avec une poche de sang

Sikkelcelanemie veroorzaakt vervorming van rode bloedcellen

Sikkelcelanemie is een genetische aandoening die een vervorming van de rode bloedcellen veroorzaakt. De normale vorm van een rode bloedcel is rond, maar aangetast door de ziekte worden ze sikkelvormig. Deze vervorming van de bloedcellen veroorzaakt verstopping van de kleine bloedvaten. Hierdoor kunnen bloedproppen gevormd worden.

Deze ziekte beïnvloedt de levenskwaliteit van de getroffen persoon en veroorzaakt extreme pijn, waarmee moeilijk te leven valt. Mensen die lijden aan sikkelcelanemie, lijden meestal aan bloedarmoede, omdat de rode bloedcellen in dit geval een veel kortere levensduur hebben dan gezonde bloedcellen. Patiënten worden ook blootgesteld aan verschillende complicaties, waaronder beroertes, nierfalen, verscheidene soorten infecties, etc.

peinture murale : le sang c'est la vie

Een erfelijke ziekte

Sikkelcelanemie is een erfelijke ziekte met recessieve transmissie. Wanneer slechts één van de twee ouders drager is van het gemuteerde gen, kan de baby de “heterozygote” vorm van de ziekte oplopen. Het kind zal dan een “gezonde drager” zijn. Hij of zij zal niet ziek zijn, maar kan het gen doorgeven aan zijn of haar nakomelingen. Anderzijds, wanneer beide ouders drager zijn van het gemuteerde gen, kan de ziekte in ernstige vorm voorkomen bij het kind. Dit is de zogenaamde “homozygote” vorm. Alle rode bloedcellen zullen bij het kind de vorm van een sikkel aannemen. In de Afrikaanse regio sterft de meerderheid van de kinderen met een ergste vorm van sikkelcelanemie voor de leeftijd van vijf jaar, meestal aan de gevolgen van een infectie of van ernstige bloedarmoede.

Leven met de sikkelcelziekte in de Democratische Republiek Congo 

Op dit moment bestaat er nog geen curatieve behandeling waarbij men kan genezen van sikkelcelanemie, uitgezonderd door middel van een beenmergtransplantatie. Deze behandeling is wel zeldzaam en heel kostelijk. Dit is momenteel niet mogelijk in de DR Congo. Echter, er bestaan wel oplossingen die het voor de patiënt mogelijk maken om te leven met deze ziekte.

Zo zijn regelmatige bloedtransfusies onmisbaar bij de behandeling van patiënten met sikkelcelanemie. De zieke wordt getransfundeerd met bloed van een compatibele donor:

  • om een aanvaardbaar percentage van rode bloedcellen te vinden in geval van bloedarmoede
  • om tijdelijk een deel van de vervormde rode bloedcellen te vervangen door gezonde rode bloedcellen  [2].

poche de sang suspendue à une potence en bois

In de landelijke gebieden van de DR Congo, zoals in Katako Kombe, is het een grote uitdaging om tijdig gescreend en getest bloed voorhanden te hebben. Het is niet zo dat er een voorraad bloed beschikbaar is in de ziekenhuizen. Het zijn meestal de ouders die de rol van donor op zich nemen voor hun kind. Het geschikte materiaal is ook niet altijd aanwezig. Lege plastic zakken, bloedgroeptests, screening kits,… Heel wat materiaal is nodig om een veilige bloedtransfusie te verzekeren, zonder het risico te lopen op een overdracht van hepatitis of hiv.

Het belang van screenings en opsporing in Katako Kombe 

Een bloedtest genaamd elektroforese wordt gebruikt om de diagnose van sikkelcelanemie te stellen. Dankzij screenings kunnen probleemgevallen geïdentificeerd worden. Dit stelt het zorgpersoneel in staat om de patiënt beter te verzorgen en er alles aan te doen om de complicaties gerelateerd aan sikkelcelziekte te verminderen. In Katako Kombe financiert Memisa het nodige materiaal om deze analyse uit te voeren, alsook de opleidingen voor het zorgpersoneel.

Louise is biologe en verantwoordelijke in de laboratoriumafdeling in het ziekenhuis van Katako. Ze heeft een gespecialiseerde opleiding gevolgd in elektroforese om de nauwkeurigheid van haar diagnose van sikkelcelanemie te verbeteren. Deze opleiding werd mogelijk gemaakt door Memisa, met de steun van de Koning Boudewijnstichting. Naast de aspecten op vlak van techniek, manipulatie en interpretatie, is de biologe ook opgeleid in de meer menselijke aspecten. Op welke manier moet je een patiënt verwelkomen bij een onderzoek? Hoe stel je de patiënt in kwestie gerust of vertel je hem of haar de diagnose?

Louise, biologiste et responsable du laboratoire à Katako Kombe

Louise Odungola, verantwoordelijke in het laboratorium in Katako Kombe

Na één jaar zijn er in Katako 289 patiënten onderzocht, waarvan er bij 79 homozygote sikkelcelanemie is vastgesteld (de ernstige vorm). Dit is dus bij 27% van de uitgevoerde tests. De patiënten die lijden aan de ernstige vorm kunnen beroep doen op gratis consultaties in het ziekenhuis.

Leven met de angst om de ziekte door te geven aan je kind

Nog eens een derde van de geteste patiënten is drager van het gemuteerde gen. Dit wil zeggen dat ze de ziekte kunnen overdragen op hun kinderen, wanneer hun partner ook drager is van het drepanocytaire gen. Deze resultaten zijn alarmerend.

Via de lokale radio worden in Katako sensibiliserende boodschappen verspreid om jonge luisteraars aan te moedigen zich te laten testen. Heel wat jonge koppels kiezen ervoor zich te laten testen voordat ze trouwen. Wanneer het risico te groot is om de ziekte over te dragen naar hun toekomstig kind, nemen ze de hartverscheurende beslissing om uit elkaar te gaan.

***

De sikkelcelziekte is een pijnlijke, erfelijke ziekte die vaak voorkomt in de Democratische Republiek Congo. De gevolgen kunnen desastreus zijn, vooral voor de gezondheid van kinderen. Screening is een eerste stap om patiënten te helpen leven met deze ziekte. In de provincie Sankuru is het zorgpersoneel dankzij Memisa nu in staat om patiënten te screenen en ze bij te staan doorheen het ziekteproces.

 

De zone van Katako Kombe is gekoppeld aan het AZ Maria Middelares in Gent, in het kader van het Ziekenhuis voor Ziekenhuis-initiatief van Memisa. Ieder jaar werft het personeel van Maria Middelares fondsen ten voordele van de bevolking in Katako.  Om de twee jaar reizen personeelsleden van het ziekenhuis naar Katako om hun Congolese collega’s te ontmoeten en de gekoppelde zone te bezoeken.

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/06/vluchtelingenituriii-scaled.jpg');"

12 juni 2024

Oost Congo : De positieve samenwerking met Memisa geeft ons de kracht om verder te gaan

Al meer dan 20 jaar werkt zuster Jeanne-Cécile nauw samen met Memisa als coördinator van onze partnerorganisatie binnen Caritas in Bunia. Afgelopen maand bracht ze een bezoek aan onze hoofdzetel in Brussel, waarbij ze de tijd nam om ons te woord te staan. In een boeiend gesprek over onder meer de onveiligheid in het oosten van de DR Congo en over de constructieve samenwerking met Memisa als trouwe partner, sprak zuster Jeanne-Cécile vooral haar dankbaarheid uit voor de ondersteuning.

Cécile ATIM NEDI. NYAMUNGU

  Dr./Zuster Jeanne-Cécile

“Ik ben Memisa ontzettend dankbaar voor alle steun…” Zuster Jeanne-Cécile trekt het gesprek niet zomaar op gang door eerst en vooral haar dankbaarheid te uiten voor de steun van Memisa. “Want de situatie in Ituri is echt niet gemakkelijk”, zucht ze… hoe strijdvaardig ze ook iedere keer voor de dag komt. In Bunia (in de provincie Ituri in het oosten van de DR Congo) waar Zuster Jeanne-Cécile woont en werkt, is deze steun meer dan ooit nodig. “In vergelijking met pakweg 20 jaar geleden zijn de uitdagingen op vlak van gezondheidszorg hier alleen maar groter geworden”, aldus zuster Jeanne-Cécile.

Samenwerken in het kader van een gelijkwaardig partnerschap

Om de uitdagingen op het vlak van volksgezondheid in de onveilige regio tegen te gaan, biedt Memisa sinds 1997 en in samenwerking met de BDOM Bunia structurele steun aan het gezondheidssysteem in verschillende gezondheidszones in Ituri, vooral in de eerstelijnszorg. De samenwerking met Memisa omschrijft zuster Jeanne-Cécile als “een om te koesteren”.

“In tegenstelling tot sommige andere partners, is er met Memisa steeds ruimte voor dialoog, en wordt ons niets van bovenaf opgelegd. Bij de opstart en uitvoering van projecten wordt steeds rekening gehouden met de noden op het terrein, alsook met de terreinkennis die we in de regio hebben opgebouwd”, aldus zuster Jeanne-Cécile.

Het grote verschil met de andere partners is dat Memisa vooral structureel te werk gaat, legt Jeanne-Cécile uit: “Memisa ondersteunt de versterking van het lokale gezondheidssysteem door capaciteits- en institutionele versterking voorop te stellen als doelstelling.”

De steun aan gezondheidszones in het oosten van de DR Congo is van cruciaal belang. Want wie het oosten van de DR Congo zegt, zegt meteen ook conflict. De bevolking, alsook de gezondheidsinfrastructuur, wordt er al decennialang geteisterd door onveiligheid. “De nood aan structurele steun op het niveau van gezondheidszorg is hier dan ook echt heel groot”, aldus zuster Jeanne-Cécile.

L’équipe de Memisa à Bunia

Situatie in het oosten van de DR Congo

Zuster Jeanne-Cécile vindt dat er niet alleen door België, maar vooral door de internationale gemeenschap te weinig aandacht wordt besteed aan het conflict in het oosten van het land, dat nu al decennia aansleept, en enorme gevolgen met zich meebrengt.

De onveilige situatie in het oosten van de DR Congo is er de afgelopen 20 jaar enkel op achteruit gegaan, getuigt Jeanne-Cécile. “Ook vroeger was er veel onveiligheid in de vorm van massamoorden, verkrachtingen enzovoort… Maar de frequentie van deze vormen van geweld, is vandaag veel hoger dan vroeger.”

In de provincie Ituri zijn er heel wat moeilijkheden. Dagelijks wordt de lokale bevolking geconfronteerd met allerhande vormen van geweld, van slachtpartijen en verkrachtingen tot vernielingen van (gezondheids)infrastructuur. “In deze moeilijke omstandigheden geeft Memisa ons de kracht om verder te gaan. Zonder het programma dat we samen met Memisa uitvoeren, zou de situatie voor de bevolking nog schrijnender zijn geweest.”. “Wanneer daar nog eens instabiliteit, conflict en een vluchtelingencrisis bijkomt, maakt dat alles nog moeilijker”, benadrukt Jeanne-Cécile.


Het belang van gekwalificeerd medisch personeel

Als coördinator van het programma ondervindt Zuster Jeanne-Cécile uiteraard heel wat moeilijkheden vanwege de context. Een van die uitdagingen die de onveiligheid met zich meebrengt is een tekort aan gekwalificeerd personeel in de gezondheidscentra van de getroffen gebieden. “Niet alleen gewone burgers, ook het personeel van de gezondheidscentra en ziekenhuizen slaat vaak op de vlucht. En dat kan je hen niet verwijten, want de situatie ter plekke is echt heel gevaarlijk”, aldus de zuster.

Centre de santé saccagé

Ondanks dat heel wat zorgverleners het leven hebben gelaten, is er toch een groot deel dat ter plaatse blijft. “Hier in het oosten van de DR Congo is er een enorme veerkracht bij het gezondheidspersoneel. Er zijn dokters en verpleegkundigen die ondanks de onveiligheid al meer dan 20 jaar op dezelfde plaats blijven, om hun lokale broeders en zusters te kunnen blijven verzorgen. Die veerkracht is onder meer te danken aan het programma van Memisa, dat hen de nodige ondersteuning biedt.”

Een grote uitdaging is om ervoor te zorgen dat er voldoende gekwalificeerd personeel aanwezig blijft in de regio. Om ervoor te zorgen dat het personeel niet wegvlucht en gemotiveerd blijft om in de regio te blijven, wordt daarom werk gemaakt van capaciteitsversterking. Het voorzien van opleidingen voor het zorgpersoneel is daarin een belangrijk onderdeel. “Er is vooral nood aan personeel die vrouwen kunnen bijstaan tijdens hun bevallingen, om de moeder- en kindersterfte te verminderen.”

“Via diverse opleidingen geven we (toekomstige) zorgverleners de kennis en capaciteiten die ze nodig hebben om in een moeilije context zorg te kunnen blijven bieden. We hebben aan 14 jongeren de kans gegeven om een diploma van zorgverlener te verkrijgen. Door hen van jongs af aan in eigen regio op te leiden geven we hen de goesting om hier te blijven eens ze afgestudeerd zijn en voor de bevolking te blijven zorgen. Daardoor zullen ze minder snel vertrekken.”

Vluchtelingencrisis en de hygiënekits

Door het aanhoudende geweld in de provincie Ituri zijn honderdduizenden mensen op de vlucht. Doordat massale slachtpartijen en verkrachtingen plaatsvinden, volledige dorpen worden afgebrand, moet de bevolking steeds verder op zoek naar voedsel, water, onderdak en gezondheidszorg. In het oosten van de DR Congo zijn honderdduizenden mensen intern ontheemd. Het feit dat mensen op de vlucht zijn en onderdak zoeken in de vluchtelingenkampen, bemoeilijkt hun toegang tot gezondheidszorg.

Voor honderdduizenden intern ontheemden in het oosten van de DR Congo is de toegang tot zorg een ferme uitdaging

De mensen die intern ontheemd zijn geraakt leven in precaire omstandigheden. Vooral vrouwen en jonge meisjes zijn kwetsbaar. De slechte hygiënische omstandigheden verhogen onder meer het risico op de verspreiding van ziektes. Daarbovenop zijn vrouwen en meisjes vaak het slachtoffer van gendergerelateerd geweld.

Om de hygiënische omstandigheden van vrouwen op de vlucht te verbeteren, hebben we 486 waardigheidskits, de zogenaamde kits de dignité, uitgedeeld in de zones Lita en Fataki. Deze kits zijn van groot belang in vluchtelingenkampen waar vaak een gebrek is aan basishygiëne. Deze kits bevatten onder meer ondergoed, maandverbanden, hygiënische doeken en zeep en bevorderen vooral de hygiëne van de vrouwen tijdens hun menstruatiecyclus. Op die manier tracht Memisa vrouwen een minimum aan waardigheid te gunnen in onveilig gebied.

“Of ze zich nu thuis of in een vluchtelingenkamp bevinden, daar houdt de natuurlijke ontwikkeling van het lichaam van een meisje of een vrouw geen rekening mee. In precaire omstandigheden moeten vrouwen hier echt in ondersteund worden”, zoals zuster Jeanne-Cécile het zo mooi verwoordt.

Naast waardigheidskits worden ook hygiënekits uitgedeeld, die vrouwen nodig hebben tijdens de bevalling. Het is belangrijk dat vrouwen in hygiënische omstandigheden kunnen bevallen. Wanneer dat niet gebeurt, kunnen de vrouwen alsook de pasgeborenen ernstige infecties oplopen, waardoor zowel de moeder- als kindersterfte oploopt.”

Zoals eerder aangehaald loert gendergerelateerd geweld in deze moeilijke omstandigheden ook steeds om de hoek. Dat aspect is ook opgenomen binnen de samenwerking, waarbij we sensibiliseren en medicijnen aanreiken die het risico op overdraagbare ziektes verkleinen. “Door hierover te sensibiliseren breken de vrouwen in kwestie vaak uit hun stilte en durven ze erover te spreken”, besluit Jeanne-Cécile.

Steun Memisa en help de vrouwen in Oost-Congo.

  -> Ik doe een gift   

 

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/05/IMG_7271-scaled.jpg');"

31 mei 2024

Memisa bundelt de krachten met Sant’Egidio om de toegang tot gezondheidszorg voor daklozen in België te verbeteren

Sinds 2023 zet Memisa zich ook in ons land in om de gezondheid van de meest kwetsbaren te verbeteren. De Belgische ngo bundelde vorig jaar de krachten met Sant’Egidio België om mensen die op straat leven toegang te geven tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg en sanitaire diensten.

Centraal in de missie van Memisa: specifieke aandacht voor de meest kwetsbaren

De missie van Memisa is om de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen te verbeteren, met een bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Ook in België leven heel wat mensen in precaire omstandigheden. Daarom werkt Memisa, naast haar internationale partnerschappen, samen met Sant’Egidio België. Meer specifiek bundelen Memisa en Sant’Egidio België de krachten in het kader van het gezamenlijke project Kamiano Care, in Antwerpen.

Een goede mentale gezondheid voor mensen die op straat leven 

Heel wat daklozen ondervinden fysieke of mentale gezondheidsproblemen. Soms zijn deze medische problemen de oorzaak van het feit dat ze op straat leven. Voor anderen zijn medische problemen dan weer het gevolg van het dakloze bestaan. Een dakloze man of vrouw heeft in België een gemiddelde levensverwachting van slechts 48 jaar. Dat staat in schril contrast met de gemiddelde leeftijd van de rest van de Belgische bevolking, namelijk 81,7 jaar [1] (FR).

Tot de meest voorkomende gezondheidsproblemen behoren open wonden, problemen gelinkt aan een gebrek aan hygiëne, en psychologische problemen.

Kamiano Care, een zorgcentrum voor daklozen in Antwerpen 

Kamiano Care is een plek waar daklozen medische zorg kunnen krijgen, een warme douche kunnen nemen en hun kleren kunnen wassen. Een team van vrijwilligers (artsen en verpleegkundigen) verlenen zorg aan patiënten, met een speciale aandacht voor wondverzorging en hygiëne. Er is ook een psychiater die zich als vrijwilliger beschikbaar stelt voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen.

Sant’Egidio is een seculiere christelijke beweging die ongeveer 80.000 leden telt, verspreid over meer dan 70 landen. In België heeft Sant’Egidio activiteiten en projecten lopen voor kinderen en ouders die aan de rand van de steden wonen. De gemeenschap zet zich ook in voor daklozen, nieuwkomers, vluchtelingen en mensen met een beperking. 

Je leest er alles over op hun website: https://www.santegidio.be/vzws/ 

Kamiano Care opende haar deuren in juni 2023, mede dankzij de steun van Memisa, dat een deel van de energiekosten dekt voor de dagelijkse werking van het centrum.

In 2023 vonden er 142 medische consultaties plaats in het Kamiano-centrum. Elke dag konden gemiddeld 18 mensen een douche nemen.

Meer dan ooit werkt Memisa aan het verbeteren van de gezondheid voor iedereen, ook in België.

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/05/WhatsApp-Image-2024-05-13-a-12.35.44_df5188cc.jpg');"

29 mei 2024

Hevige regenval en overstromingen bedreigen de toegang tot gezondheidszorg in Burundi

De Burundezen krijgen te maken met een aantal desastreuze gevolgen van de klimaatverandering. Sinds september 2023 regent het vaker dan normaal. Maar het regent er ook harder. De afgelopen maanden is de hevige regenval alleen maar toegenomen in intensiteit. Meer dan 100.000 mensen zijn gedwongen hun huizen te verlaten om aan de overstromingen te ontsnappen en zich te beschermen tegen mogelijke aardverschuivingen.

Hevige regenval, aardverschuivingen en het risico op overstromingen: een kettingreactie 

Volgens de VN zijn sinds de herfst van 2023 meer dan 200.000 mensen getroffen door stortregens, hagel, overstromingen of aardverschuivingen (OCHA, 2024). Zo’n 100.000 van hen hebben noodgedwongen hun huizen moeten verlaten op zoek naar een nieuwe woonplaats in gebieden die gespaard bleven van de wateroverlast. In allerijl en nat van de regen -die met bakken uit de hemel blijft vallen- bouwen deze families hun nieuwe huizen met dekzeilen en stukken hout. Anderen zoeken onderdak in scholen en in kerken. Maar na slechts een paar maanden of weken krijgen deze mensen het bevel opnieuw te vertrekken: het gebied wordt op zijn beurt bedreigd door overstromingen en aardverschuivingen. Er moest alweer een nieuwe plek worden gevonden die bescherming biedt en de getroffenen moesten opnieuw beginnen.  Heel wat inwoners van de regio hebben de afgelopen jaren meermaals moeten verhuizen. [1].

Op 19 april 2024 vond er opnieuw een aardverschuiving plaats in Kirasa. Eén persoon kwam om het leven en meer dan 375 huizen raakten beschadigd. De waterkrachtcentrale van Kirasa werd verwoest. Waterreservoirs (ofwel: watertanks) raakten beschadigd. Deze overvloedige regenval brengt met zich mee dat het waterniveau van het Tanganyikameer stijgt, en dat is gevaarlijk.

Het fenomeen El Niño

Burundi heeft normaal gezien 2 regenseizoenen: het eerste loopt van september tot januari, het tweede van maart tot mei. Dit jaar liep het regenseizoen gewoon door, zonder onderbreking. En dat heeft alles te maken met het klimaatfenomeen El Niño.

Een grote ramp voor de gezondheid van de Burundese bevolking

Op dit moment zijn 5 gezondheidsstructuren verwoest door de overstromingen. Heel wat anderen zijn niet meer bereikbaar vanwege ondergelopen toegangswegen. Dat wil zeggen dat duizenden mensen geen toegang meer hebben tot gezondheidszorg. Honderden zwangere vrouwen kunnen niet meer naar een ziekenhuis of gezondheidscentrum om er te bevallen aan de zijde van een zorgverlener. Zorginstellingen die wel nog operationeel zijn, kunnen wegens logistieke beperkingen geen medicijnen meer krijgen.

Inondations Burundi - pharmacie sous eaux

Daarnaast hebben meer dan 20.000 huishoudens hun oogst verloren. Minstens 40.000 hectare aan akkers liep onder water. Dit wijst op een nakend voedseltekort de komende maanden, met alle gevolgen van dien voor de voeding kinderen.

In haar rapport wijst het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA) ook op het aantal toiletten die door de overstromingen werden vernield. Toegang tot degelijke toiletten is immers een grote uitdaging voor de volksgezondheid in het land. Menselijke uitwerpselen bevatten namelijk heel wat bacteriën en andere besmettelijke stoffen. Deze stoffen kunnen waterbronnen besmetten. Ziekten zoals diarree, cholera, dysenterie en tyfus kunnen voorkomen bij mensen die in de buurt van niet-beschermde ontlastingsplaatsen wonen.

Nood aan humanitaire hulp

De ontheemde bevolking heeft dringend nood aan humanitaire hulp. Noodopvang is nodig, alsook keukenmateriaal, matrassen en muskiettennetten. Er is ook nood aan voedsel. In Kirasa hebben minstens 2.500 mensen voedselhulp nodig (OCHA). Tot slot zijn ook de installatie van toiletten in de vluchtelingenkampen en wateropvang- en waterconserveringskits een prioriteit.

Inondations Burundi - personnes et voiture dans les rues

Wat doet Memisa in Burundi ?

Deze klimaatrampen laten zien hoe belangrijk het is om een robuust gezondheidszorgsysteem te hebben dat resistent is tegen de gevolgen van klimaatverandering. Een zorgsysteem dat de continuïteit van de gezondheidszorg kan garanderen, wat er ook gebeurt. In Burundi werkt Memisa dag in dag uit aan het versterken van de lokale gezondheidszorg, zodat de toegang tot gezondheidszorg voor de Burundezen verbetert, ook wanneer er externe schokken zijn.

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/04/HR-GM-294-scaled.jpg');"

24 april 2024

Malaria: de belangrijkste doodsoorzaak in de DR Congo is een ziekte die nochtans te genezen valt

Malaria is een ziekte die voorkomen en genezen kan worden. Toch blijft malaria de belangrijkste doodsoorzaak in de DR Congo. De voornaamste oorzaken? Armoede en een gebrek aan informatie. De meest kwetsbare gezinnen gaan vaak niet naar het gezondheidscentrum en kiezen voor zelfzorg met medicijnen van slechte kwaliteit. Voorlichting en sensibilisering van de gemeenschap zijn van vitaal belang in de strijd tegen deze “moeraskoorts”.

2 femmes assises sur un lit avec moustiquaire, centre de santé en RD du Congo

Malaria begrijpen: een zeer gevaarlijke ziekte voor kinderen en zwangere vrouwen 

Malaria is een infectieziekte die door bepaalde muggensoorten op mensen wordt overgedragen. Malaria komt vooral voor in tropische landen. Door hun slachtoffers te bijten, injecteren besmette muggen een parasiet in de bloedbaan van hun gastheer. Deze parasieten vermenigvuldigen zich binnen enkele minuten en vernietigen snel de rode bloedcellen van de persoon. Acute bloedarmoede is dan ook een van de meest voorkomende complicaties bij patiënten die lijden aan ernstige malaria.

Malaria is vooral zeer gevaarlijk voor kinderen jonger dan 5 jaar en zwangere vrouwen. In de DR Congo waren 67 % van de sterftes die te wijten zijn aan malaria in 2020 kinderen, jonger dan 5 jaar (https://pnlprdc.org/).

Nochtans kan deze ziekte vermeden worden… 

Malaria kan preventief voorkomen worden, in de eerste plaats door jezelf te beschermen tegen muggenbeten. Verpleegkundigen leggen dit uit aan hun patiënten -vooral zwangere vrouwen- tijdens educatieve sessies die in het gezondheidscentrum worden georganiseerd. Met insecticide behandelde muskietennetten over bedden en ramen en beschermde kleding zijn de eerste verdedigingslinie tegen infectie. De verpleegsters voegen de daad bij het woord en distribueren gratis met insecticide behandelde muskietennetten (ITN’s) die lang meegaan, dankzij subsidies van het Wereldfonds.

causerie éducative, femmes enceintes, RD Congo

Voor zwangere vrouwen zijn prenatale consultaties (PNC) heel belangrijk, omdat ze daar ook medicijnen krijgen om zichzelf en hun baby te beschermen. Daarom bezoeken medische teams, vaak bijgestaan door vrijwilligers uit de gemeenschap, regelmatig dorpen om gezinnen te informeren en vrouwen aan te moedigen om hun zwangerschap in het gezondheidscentrum te laten controleren.

… en je kan ervan genezen

Sterfte als gevolg van malaria kan worden teruggedrongen door snelle diagnose en vroegtijdige behandeling.

In de DR Congo kunnen zorgverleners de ziekte vaststellen met de dikke druppeltest. Bij deze test, die in een laboratorium wordt uitgevoerd, wordt een druppel bloed onder een microscoop onderzocht op de aanwezigheid van de parasiet.

Deze test kan gemakkelijk worden uitgevoerd in gezondheidscentra op het platteland, op voorwaarde dat het volgende beschikbaar is:

  • Een microscoop
  • Een specifieke kleurvloeistof
  • Een opgeleide laborant

Un homme en blouse médicale regarde dans un microscope, RD Congo

In het ziekenhuis van Pawa (provincie Opper-Uele) lijden de meeste patiënten aan malaria (65.718 gevallen in 2020). Memisa renoveert en breidt het laboratorium van het ziekenhuis uit. Er wordt nieuwe apparatuur aangeschaft. De laboranten krijgen ook een extra opleiding om nauskeurige diagnoses te kunnen stellen. 

 

Zodra de diagnose gesteld is, wordt een aantal medicijnen -gratis verstrekt ook door het Wereldfonds- gebruikt om malaria te behandelen. Sinds eind 2021 is er zelfs een vaccin! Dit vaccin zou de morbiditeit en mortaliteit van malaria bij jonge kinderen verminderen en wordt aanbevolen door de WHO. Het is echter nog steeds niet op grote schaal beschikbaar en maar heel weinig kinderen hebben er momenteel toegang toe.

style="background-image:url('https://memisa.be/wp-content/uploads/2024/03/DSC_6335-scaled.jpg');"

22 maart 2024

3 initiatieven van Memisa om de toegang tot water in de DRC te verbeteren

Drinkbaar water is essentieel voor ieders gezondheid, vooral die van kinderen. In de meeste zorginstellingen in de DR Congo is de beschikbaarheid van en de toegang tot water echter niet eenvoudig, noch voor de patiënten, noch voor het personeel. Memisa voert drie soorten projecten uit om de beschikbaarheid van water in gezondheidscentra te verbeteren. 

Au Sud-Kivu, une femme remplit son bidon d'eau à une source

Drinkbaar water is niet altijd beschikbaar in het gezondheidscentrum

Water is essentieel voor de gezondheid: zodat patiënten kunnen hydrateren en herstellen, om verbanden en lakens te wassen, om de vloer van de kraamafdeling en operatiekamer schoon te maken, etc.

Wereldwijd beschikken meer dan 1 op de 10 gezondheidscentra op het platteland nochtans niet over een watervoorzieningssysteem. Dit is meer bepaald ook het geval in de DR Congo, waar de meeste gezondheidscentra niet zijn aangesloten op een watervoorzieningsnetwerk.

Dit vormt een reëel gevaar voor patiënten. Want hoe kunnen zij herstellen van en vechten tegen ziektes als ze niet goed gehydrateerd blijven? Voor kinderen is het risico nog groter: door water van slechte kwaliteit te drinken, lopen ze het risico om diarree te krijgen en om ondervoed te raken.

Memisa heeft zich altijd ingezet om de toegang tot water te verbeteren in de gezondheidsinstellingen waar we actief zijn. Toegang tot drinkbaar water is namelijk van levensbelang, zeker wanneer je ziek bent. Ontdek de drie manieren waarop Memisa bijdraagt aan deze doelstelling.

1. Het boren van waterputten

Het is belangrijk dat ziekenhuizen het hele jaar door proper water ter beschikking hebben. Om 365 dagen per jaar toegang tot drinkbaar water te garanderen, boort Memisa waterputten op ziekenhuispercelen. Echter, het graven zelf is niet genoeg! We moeten een:

  • een watertoren bouwen of renoveren
  • een elektrische pomp voorzien en zonnepanelen installeren
  • het toevoernetwerk installeren
  • kraantjes, drinkfonteinen, etc. voorzien
  • onderzoek voeren naar de drinkbaarheid van het water
  • en er is ook nood aan een team die de faciliteiten onderhouden

Château d'eau à l'hôpital de Pawa (Haut-Uele, RDC) Panneaux solaires pour faire fonctionner la pompe, hôpital de Pawa

Watertoren en zonnepanelen in het ziekenhuis van Pawa

In Pawa, in de provincie Opper-Uele, moest er bijvoorbeel heel diep gegraven worden eens er water werd gevonden. Er werd een watertoren gebouwd, alsook een volledig watervoorzieningssysteem. Chirurgen kunnen nu hun handen wassen en de operatiekamer schoonmaken door gewoon een kraan open te draaien.

2. Waterbronnen herstellen in de buurt van medische centra 

Samen met haar lokale partners herstelt Memisa drinkwaterbronnen in de buurt van gezondheidscentra. In het gebied Miti Murhesa in Zuid-Kivu hebben Memisa en haar partner Action d’Espoir in 2023 4 waterbronnen hersteld in de dorpen Mashengo, Karhandiko, Bidorho en Kabirehmbo. Voor de interventie van Memisa was er al water in deze gemeenschappen. Maar het water was vuil en niet drinkbaar. Het vee dronk rechtstreeks uit de bron en kinderen speelden in het water.

Door de waterbronnen te moderniseren, maken Memisa en Action d’Espoir het mogelijk dat de patiënten, het medisch personeel alsook de bevolking het hele jaar door toegang hebben tot schoon water. 1.000 gezinnen kunnen nu in alle veilgiheid water drinken, wat een grote stap vooruit is voor de gezondheid van deze mensen.

3. Regenwateropvang

Ook al is het niet meteen drinkbaar, regenwater wordt toch gewaardeerd in het gezondheidscentrum. Het kan gebruikt worden om de vloer, lakens en kleren te wassen. Gekookt en gefilterd kan het ook gebruikt worden om eten te koken. Memisa rust gezondheidscentra uit met goten en reservoirs om het water op te vangen dat tijdens het regenseizoen uit de lucht valt.

 

Récupération de l'eau de pluie au Centre de santé d'Ibambi

Het gezondheidscentrum van Idambi, in de provincie Opper-Uele 

Wanneer er geen drinkbaar water beschikbaar is, kunnen regentanks worden gebruikt om bepaalde hoeveelheden water ter plekke op te slaan, zonder dat je kilometers hoeft te reizen naar de dichtstbijzijnde bron.

Steun ons project

Steun dit jaar de bouw van een medisch centrum in Pay Kongila in de DR Congo

Ik doe een gift